BIM ingame tutorial/pl: Difference between revisions

From FreeCAD Documentation
No edit summary
No edit summary
 
(44 intermediate revisions by 2 users not shown)
Line 6: Line 6:
{{BIMTutorialAction/pl|descr=To jest samouczek dotyczący obsługi środowiska pracy [[BIM_Workbench/pl|BIM]]. Nie należy go czytać tutaj na wiki, ale należy go uruchomić z poziomu programu FreeCAD, w środowisku pracy BIM, w menu '''Pomoc -> samouczek BIM'''. Zawiera serię kroków do wykonania przez użytkownika. Każdy krok kończy się wystąpieniem szablonu [[Template:BIMTutorialAction|<nowiki>{{BIMTutorialAction|descr|goal1|test1|goal2|test2}}</nowiki>]], który informuje o warunku, który musi być spełniony. Obrazy powinny mieć szerokość 300px. Na tej stronie nie powinny być używane żadne obrazy SVG, ponieważ nie są one obsługiwane przez widżet QTextBrowser.}}
{{BIMTutorialAction/pl|descr=To jest samouczek dotyczący obsługi środowiska pracy [[BIM_Workbench/pl|BIM]]. Nie należy go czytać tutaj na wiki, ale należy go uruchomić z poziomu programu FreeCAD, w środowisku pracy BIM, w menu '''Pomoc -> samouczek BIM'''. Zawiera serię kroków do wykonania przez użytkownika. Każdy krok kończy się wystąpieniem szablonu [[Template:BIMTutorialAction|<nowiki>{{BIMTutorialAction|descr|goal1|test1|goal2|test2}}</nowiki>]], który informuje o warunku, który musi być spełniony. Obrazy powinny mieć szerokość 300px. Na tej stronie nie powinny być używane żadne obrazy SVG, ponieważ nie są one obsługiwane przez widżet QTextBrowser.}}


<span id="Welcome_to_the_BIM_workbench!"></span>
===Witamy w środowisku pracy BIM!===
===Witamy w środowisku pracy BIM!===


Line 16: Line 17:
Niektóre kroki w tym poradniku wymagają podjęcia działań. Zostaną one wskazane poniżej tego pola tekstowego, z ikoną pokazującą, czy zadanie zostało wykonane, czy nie. Ale ponieważ jesteśmy dobrymi ludźmi, we FreeCAD, nie jest obowiązkowe wykonywanie czynności, aby przejść dalej przez te strony. Możesz po prostu przeglądać samouczek i pomijać zadania w dogodnym dla siebie czasie.
Niektóre kroki w tym poradniku wymagają podjęcia działań. Zostaną one wskazane poniżej tego pola tekstowego, z ikoną pokazującą, czy zadanie zostało wykonane, czy nie. Ale ponieważ jesteśmy dobrymi ludźmi, we FreeCAD, nie jest obowiązkowe wykonywanie czynności, aby przejść dalej przez te strony. Możesz po prostu przeglądać samouczek i pomijać zadania w dogodnym dla siebie czasie.


<span id="About_FreeCAD_versions"></span>
====Informacje o wersjach FreeCAD====
====Informacje o wersjach FreeCAD====


Ten poradnik jest napisany dla [[Download/pl|najnowszej dostępnej wersji rozwojowej FreeCAD]] ''(obecnie 0.19)''. Program BIM jest jednak tak skonstruowany, aby był kompatybilny z każdą wersją programu FreeCAD. Jeśli używasz wersji FreeCAD starszej niż podana tutaj, niektóre narzędzia BIM mogą wyglądać inaczej, działać inaczej lub nawet być niedostępne. W razie wątpliwości zapoznaj się z [[BIM_Workbench/pl|dokumentacją]], aby dowiedzieć się więcej.
Ten poradnik jest napisany dla [[Download/pl|najnowszej dostępnej wersji rozwojowej FreeCAD]] ''(obecnie 0.19)''. Program BIM jest jednak tak skonstruowany, aby był kompatybilny z każdą wersją programu FreeCAD. Jeśli używasz wersji FreeCAD starszej niż podana tutaj, niektóre narzędzia BIM mogą wyglądać inaczej, działać inaczej lub nawet być niedostępne. W razie wątpliwości zapoznaj się z [[BIM_Workbench/pl|dokumentacją]], aby dowiedzieć się więcej.


<span id="Note"></span>
====Uwagi====
====Uwagi====


Line 26: Line 29:
{{BIMTutorialAction/pl|descr=Brak działań do wykonania dla tego etapu}}
{{BIMTutorialAction/pl|descr=Brak działań do wykonania dla tego etapu}}


<span id="Set_FreeCAD_up"></span>
===Skonfiguruj FreeCAD===
===Skonfiguruj FreeCAD===


Line 46: Line 50:
{{BIMTutorialAction/pl|goal1=Otwórz ekran konfiguracji BIM|test1=True if hasattr(FreeCADGui, "BIMSetupDialog") else False|goal2=Ustaw jednostki na centymetry i rozmiar siatki na 10cm|test2=True if ((FreeCAD. ParamGet("User parameter:BaseApp/Preferences/Units").GetInt("UserSchema",0) == 4) and (FreeCAD.ParamGet("User parameter:BaseApp/Preferences/Mod/Draft").GetFloat("gridSpacing",10) == 100)) else False}}
{{BIMTutorialAction/pl|goal1=Otwórz ekran konfiguracji BIM|test1=True if hasattr(FreeCADGui, "BIMSetupDialog") else False|goal2=Ustaw jednostki na centymetry i rozmiar siatki na 10cm|test2=True if ((FreeCAD. ParamGet("User parameter:BaseApp/Preferences/Units").GetInt("UserSchema",0) == 4) and (FreeCAD.ParamGet("User parameter:BaseApp/Preferences/Mod/Draft").GetFloat("gridSpacing",10) == 100)) else False}}


<span id="Create_a_new_document"></span>
===Utwórz nowy dokument===
===Utwórz nowy dokument===


Line 62: Line 67:
{{BIMTutorialAction/pl|goal1=Utwórz nowy dokument|test1=True if FreeCAD.ActiveDocument else False}}
{{BIMTutorialAction/pl|goal1=Utwórz nowy dokument|test1=True if FreeCAD.ActiveDocument else False}}


<span id="Navigating_in_the_3D_view"></span>
===Nawigacja w przestrzeni 3D===
===Nawigacja w przestrzeni 3D===


Line 74: Line 80:
{{BIMTutorialAction/pl|goal1=Wybierz styl nawigacji|test1=True|goal2=Set yourself in Top view|test2=True if FreeCADGui.ActiveDocument.ActiveView.getViewDirection().getAngle(FreeCAD.Vector(0,0,-1)) < 0.01 else False}}
{{BIMTutorialAction/pl|goal1=Wybierz styl nawigacji|test1=True|goal2=Set yourself in Top view|test2=True if FreeCADGui.ActiveDocument.ActiveView.getViewDirection().getAngle(FreeCAD.Vector(0,0,-1)) < 0.01 else False}}


<span id="Reorganize_the_interface"></span>
===Reorganizacja interfejsu===
===Reorganizacja interfejsu===


Line 88: Line 95:
{{BIMTutorialAction/pl|descr=Brak działań do wykonania dla tego etapu}}
{{BIMTutorialAction/pl|descr=Brak działań do wykonania dla tego etapu}}


<span id="The_BIM_workbench_tools"></span>
===Narzędzia środowiska pracy BIM===
===Narzędzia środowiska pracy BIM===


Środowisko [[BIM_Workbench/pl|BIM]] zawiera narzędzia zapożyczone z innych środowisk pracy, takich jak [[Arch_Workbench/pl|Architektura]], [[Draft_Workbench/pl|Rysunek Roboczy]] czy [[Part_Workbench/pl|Część]], jak również kilka własnych narzędzi. Są one zorganizowane w kilku kategoriach. Każda kategoria ma swoje menu i pasek narzędziowy. Poświęć chwilę na zapoznanie się z zawartością menu opisanych poniżej.
Środowisko [[BIM_Workbench/pl|BIM]] zawiera narzędzia zapożyczone z innych środowisk pracy, takich jak [[Arch_Workbench/pl|Architektura]], [[Draft_Workbench/pl|Rysunek Roboczy]] czy [[Part_Workbench/pl|Część]], jak również kilka własnych narzędzi. Są one zorganizowane w kilku kategoriach. Każda kategoria ma swoje menu i pasek narzędziowy. Poświęć chwilę na zapoznanie się z zawartością menu opisanych poniżej.


<span id="2D_Drafting"></span>
====Rysunki 2D====
====Rysunki 2D====


Line 98: Line 107:
[[Image:BIM Tutorial 35.jpg|300px]]
[[Image:BIM Tutorial 35.jpg|300px]]


<span id="3D_and_BIM_Modeling"></span>
====Modelowanie 3D oraz BIM====
====Modelowanie 3D oraz BIM====


Line 108: Line 118:
Obiekty spoza BIM, w tym obiekty wykonane w innych środowiskach pracy, można w każdej chwili zamienić w obiekty BIM, zaznaczając je i naciskając dowolny przycisk narzędzia BIM.
Obiekty spoza BIM, w tym obiekty wykonane w innych środowiskach pracy, można w każdej chwili zamienić w obiekty BIM, zaznaczając je i naciskając dowolny przycisk narzędzia BIM.


<span id="Annotation"></span>
====Adnotacje====
====Adnotacje====


Line 114: Line 125:
[[Image:BIM Tutorial 34.jpg|300px]]
[[Image:BIM Tutorial 34.jpg|300px]]


<span id="Snapping"></span>
====Przyciąganie====
====Przyciąganie====


Te narzędzia włączają / wyłączają pozycje [[Draft_Snap/pl|przyciągania]]. Podobnie jak w większości aplikacji BIM, każda dodatkowa pozycja przyciągania wydłuża czas obliczeń podczas rysowania, więc najlepiej jest mieć włączone tylko te, które są potrzebne.
Te narzędzia włączają / wyłączają pozycje [[Draft_Snap/pl|przyciągania]]. Podobnie jak w większości aplikacji BIM, każda dodatkowa pozycja przyciągania wydłuża czas obliczeń podczas rysowania, więc najlepiej jest mieć włączone tylko te, które są potrzebne.


<span id="Modify"></span>
====Modyfikacja====
====Modyfikacja====


Narzędzia te modyfikują istniejące obiekty. Zawierają one zwykłe narzędzia transformacji, takie jak Przesunięcie czy Obrót, a także szereg innych, które działają tylko dla określonych typów obiektów.
Narzędzia te modyfikują istniejące obiekty. Zawierają one zwykłe narzędzia transformacji, takie jak Przesunięcie czy Obrót, a także szereg innych, które działają tylko dla określonych typów obiektów.


<span id="Manage"></span>
====Zarządzanie====
====Zarządzanie====


Line 130: Line 144:
{{BIMTutorialAction/pl|descr=Brak działań do wykonania dla tego etapu}}
{{BIMTutorialAction/pl|descr=Brak działań do wykonania dla tego etapu}}


<span id="Prepare_your_working_space"></span>
===Przygotowanie przestrzeni roboczej===
===Przygotowanie przestrzeni roboczej===


Line 150: Line 165:
{{BIMTutorialAction/pl|goal1=Ustawienie płaszczyzny roboczej w trybie "od góry" ''(XY)''|test1=True if ((FreeCAD.DraftWorkingPlane.axis.getAngle(FreeCAD.Vector(0,0,1)) < 0.01) and (FreeCAD.DraftWorkingPlane.weak == False)) else False|goal2=Review the different snapping tools|test2=True}}
{{BIMTutorialAction/pl|goal1=Ustawienie płaszczyzny roboczej w trybie "od góry" ''(XY)''|test1=True if ((FreeCAD.DraftWorkingPlane.axis.getAngle(FreeCAD.Vector(0,0,1)) < 0.01) and (FreeCAD.DraftWorkingPlane.weak == False)) else False|goal2=Review the different snapping tools|test2=True}}


<span id="Draw_a_first_wall"></span>
===Rysujemy pierwszą ścianę===
===Rysujemy pierwszą ścianę===


Zacznijmy budować nasz pawilon od stworzenia ścian. Ściany można rysować albo bezpośrednio za pomocą narzędzia [[Arch_Wall/pl|ściana]], albo najpierw rysując obiekty 2D, takie jak [[Draft_Line/pl|linia]], [[Draft_Wire/pl|linia łamana]] ''(polilinie)'' lub [[Sketcher_NewSketch|szkice]], które zdefiniują linię bazową naszych ścian. Gdy mamy zaznaczony taki obiekt bazowy, użycie narzędzia Ściana spowoduje automatyczne przekształcenie go w ściany.
Zacznijmy budować nasz pawilon od stworzenia ścian. Ściany można wykonać albo bezpośrednio za pomocą narzędzia [[Arch_Wall/pl|ściana]], albo najpierw rysując obiekty 2D, takie jak [[Draft_Line/pl|linia]], [[Draft_Wire/pl|linia łamana]] ''(polilinie)'' lub [[Sketcher_NewSketch/pl|szkice]], które zdefiniują linię bazową naszych ścian. Gdy mamy zaznaczony taki obiekt bazowy, użycie narzędzia Ściana spowoduje automatyczne przekształcenie go w ściany.


Po pierwsze, powiększ obraz do momentu, gdy widoczna będzie odpowiednia część lub całość siatki. To znacznie ułatwi nam zorientowanie się w tym, co robimy:
Po pierwsze, powiększ obraz do momentu, gdy widoczna będzie odpowiednia część lub całość siatki. To znacznie ułatwi nam zorientowanie się w tym, co robimy:
Line 166: Line 182:
{{BIMTutorialAction/pl|goal1=Utwórz ścianę|test1=bool(len([o for o in FreeCAD.ActiveDocument.Objects if "MakeBlocks" in o.PropertiesList]) == 1)}}
{{BIMTutorialAction/pl|goal1=Utwórz ścianę|test1=bool(len([o for o in FreeCAD.ActiveDocument.Objects if "MakeBlocks" in o.PropertiesList]) == 1)}}


<span id="Draw_a_second_wall"></span>
===Rysujemy drugą ścianę===
===Rysujemy drugą ścianę===


Line 180: Line 197:
[[Image:BIM tutorial 12.jpg|300px]]
[[Image:BIM tutorial 12.jpg|300px]]


<span id="Important_note"></span>
====Istotne uwagi====
====Istotne uwagi====


Line 191: Line 209:
{{BIMTutorialAction/pl|goal1=Utwórz dwa prostopadłe obiekty ścian|test1=bool(len([o for o in FreeCAD.ActiveDocument.Objects if "MakeBlocks" in o.PropertiesList]) == 2)|goal2=Ustaw ich wysokość na wartość 2,50 metra, a szerokość na 20 centymetrów.|test2=bool(len([o for o in FreeCAD.ActiveDocument.Objects if "MakeBlocks" in o.PropertiesList and o.Height.Value == 2500 and o.Width.Value == 200]) == 2)}}
{{BIMTutorialAction/pl|goal1=Utwórz dwa prostopadłe obiekty ścian|test1=bool(len([o for o in FreeCAD.ActiveDocument.Objects if "MakeBlocks" in o.PropertiesList]) == 2)|goal2=Ustaw ich wysokość na wartość 2,50 metra, a szerokość na 20 centymetrów.|test2=bool(len([o for o in FreeCAD.ActiveDocument.Objects if "MakeBlocks" in o.PropertiesList and o.Height.Value == 2500 and o.Width.Value == 200]) == 2)}}


<span id="Don&#039;t_forget_to_save_the_file_regularly!"></span>
===Nie zapomnij o regularnym zapisywaniu pliku!===
===Nie zapomnij o regularnym zapisywaniu pliku!===


Line 199: Line 218:
{{BIMTutorialAction/pl|goal1=Zapisz swój plik|test1=bool(FreeCAD.ActiveDocument.FileName)}}
{{BIMTutorialAction/pl|goal1=Zapisz swój plik|test1=bool(FreeCAD.ActiveDocument.FileName)}}


<span id="Draw_a_roof_slab"></span>
===Narysuj płytę dachu===
===Narysuj płytę dachu===


Umieścimy teraz płytę dachową na szczycie naszych ścian. Zamiast rysować płytę bezpośrednio, jak to zrobiliśmy w przypadku ścian, narysujemy najpierw prostokąt, a następnie przekształcimy go w płytę. Obydwie metody są przydatne, więc sugerujemy, abyś najpierw wypróbował jedną z nich, następnie anulował ją ''(lub ponownie załadował plik)'' i wypróbował drugą.
Umieścimy teraz płytę dachową na szczycie naszych ścian. Zamiast rysować płytę bezpośrednio, jak to zrobiliśmy w przypadku ścian, narysujemy najpierw prostokąt, a następnie przekształcimy go w płytę. Obydwie metody są przydatne, więc sugerujemy, abyś najpierw wypróbował jedną z nich, następnie anulował ją ''(lub ponownie załadował plik)'' i wypróbował drugą.


<span id="Method_1:_Draw_the_slab_on_the_ground,_then_move_it_into_position"></span>
====Metoda 1: Narysuj płytę na podłożu, a następnie przenieś ją na miejsce====
====Metoda 1: Narysuj płytę na podłożu, a następnie przenieś ją na miejsce====


Line 226: Line 247:
[[Image:BIM Tutorial 21.jpg|300px]]
[[Image:BIM Tutorial 21.jpg|300px]]


Innym sposobem na przesunięcie naszej płyty na właściwą pozycję, jest użycie [[Image:Draft_Move.png|16px]] narzędzia '''Przesunięcie''' z menu '''Modyfikacja'''. W tym celu musimy najpierw ustawić naszą płaszczyznę roboczą w płaszczyźnie pionowej, naciskając przycisk [[Image:Draft_SelectPlane.png|16px]] '''płaszczyzna robocza''' ''(upewnij się, że nie masz wybranej żadnej ściany)'', i ustawiając ją na '''XY ''(Od przodu)'''''. Ustawiając się w widoku z przodu ''(wciśnij klawisz '''1''')'', możemy teraz wybrać płytę, wcisnąć przycisk [[Image:Draft_Move.png|16px]] '''Przesuń''', {{KEY|Shift}}, aby ograniczyć ruch w pionie, kliknij na jeden z punktów na szczycie ścian:
Innym sposobem na przesunięcie naszej płyty na właściwą pozycję, jest użycie [[Image:Draft_Move.png|16px]] narzędzia '''Przesunięcie''' z menu '''Modyfikacja'''. W tym celu musimy najpierw ustawić naszą płaszczyznę roboczą w płaszczyźnie pionowej, naciskając przycisk [[Image:Draft_SelectPlane.png|16px]] '''płaszczyzna robocza''' ''(upewnij się, że nie masz wybranej żadnej ściany)'', i ustawiając ją na '''XZ ''(Od przodu)'''''. Ustawiając się w widoku z przodu ''(wciśnij klawisz '''1''')'', możemy teraz wybrać płytę, wcisnąć przycisk [[Image:Draft_Move.png|16px]] '''Przesuń''', {{KEY|Shift}}, aby ograniczyć ruch w pionie, kliknij na jeden z punktów na szczycie ścian:


[[Image:BIM Tutorial 23.jpg|300px]]
[[Image:BIM Tutorial 23.jpg|300px]]


<span id="Method_2:_Draw_the_slab_directly_in_the_correct_plane"></span>
====Metoda 2: Narysuj płytę bezpośrednio na właściwej płaszczyźnie====
====Metoda 2: Narysuj płytę bezpośrednio na właściwej płaszczyźnie====


Line 242: Line 264:
{{BIMTutorialAction/pl|goal1=Utwórz prostokąt|test1=bool(len([o for o in FreeCAD.ActiveDocument.Objects if "Rectangle" in o.Name]) == 1)|goal2=Utwórz płytę o grubości 20cm|test2=bool(len([o for o in FreeCAD.ActiveDocument.Objects if "IfcType" in o.PropertiesList and o.IfcType == "Slab" and o.Height.Value == 200]) == 1)}}
{{BIMTutorialAction/pl|goal1=Utwórz prostokąt|test1=bool(len([o for o in FreeCAD.ActiveDocument.Objects if "Rectangle" in o.Name]) == 1)|goal2=Utwórz płytę o grubości 20cm|test2=bool(len([o for o in FreeCAD.ActiveDocument.Objects if "IfcType" in o.PropertiesList and o.IfcType == "Slab" and o.Height.Value == 200]) == 1)}}


<span id="Create_a_metallic_column"></span>
===Tworzenie metalowej kolumny===
===Tworzenie metalowej kolumny===


Line 248: Line 271:
W programie FreeCAD bardzo łatwo jest włączać i wyłączać obiekty lub grupy, a drzewo pokazuje wyraźnie, co jest pokazane, a co ukryte. Pamiętaj, aby często z tego korzystać!
W programie FreeCAD bardzo łatwo jest włączać i wyłączać obiekty lub grupy, a drzewo pokazuje wyraźnie, co jest pokazane, a co ukryte. Pamiętaj, aby często z tego korzystać!


Narzędzie '''Kolumna''' ''(podobnie jak narzędzie '''Belka''')'' posiada kilka wbudowanych profili, z których będziemy teraz korzystać. Upewnij się, że nic nie jest wybrane, a następnie naciśnij przycisk Kolumna. W '''Opcjach konstrukcji''' wybierz '''CTH''':
Narzędzie '''Kolumna''' ''(podobnie jak narzędzie '''Belka''')'' posiada kilka wbudowanych profili, z których będziemy teraz korzystać. Upewnij się, że nic nie jest wybrane, a następnie naciśnij przycisk Kolumna. W '''Opcjach konstrukcji''' wybierz '''CHS''' ''(dla "okrągłego przekroju drążonego"; RHS to "prostokątny przekrój drążony", HEA, HEB itp. to różne przekroje "H" itp.)'':


[[Image:BIM Tutorial 24.jpg|300px]]
[[Image:BIM Tutorial 24.jpg|300px]]
Line 256: Line 279:
[[Image:BIM Tutorial 25.jpg|300px]]
[[Image:BIM Tutorial 25.jpg|300px]]


Niestety, wstępne ustawienia CTH mają tylko jedną opcję średnicy 42mm, która jest bardzo cienka, aby podeprzeć naszą betonową płytę dachową. Na szczęście, ponieważ wszystko jest parametryczne, można łatwo zmienić średnicę. Rozwiń nowy obiekt konstrukcyjny w widoku drzewa, a znajdziesz jego obiekt profilowy o nazwie CTH423. Zmień jego średnicę na 12cm, a grubość na 8mm. Teraz mamy wystarczająco mocny słup. Zauważ, że możesz określać jednostki w locie i przełączać się pomiędzy 0,8cm a 8mm bez problemu. FreeCAD zajmie się konwersją.
Niestety, wstępne ustawienia CHS mają tylko jedną opcję średnicy 42mm, która jest bardzo cienka, aby podeprzeć naszą betonową płytę dachową. Na szczęście, ponieważ wszystko jest parametryczne, można łatwo zmienić średnicę. Rozwiń nowy obiekt konstrukcyjny w widoku drzewa, a znajdziesz jego obiekt profilowy o nazwie CHS423. Zmień jego średnicę na 12cm, a grubość na 8mm. Teraz mamy wystarczająco mocny słup. Zauważ, że możesz określać jednostki w locie i przełączać się pomiędzy 0,8cm a 8mm bez problemu. FreeCAD zajmie się konwersją.


<span id="Add_a_support_plate"></span>
====Dodaj płytę podporową====
====Dodaj płytę podporową====


Line 278: Line 302:
{{BIMTutorialAction/pl|goal1=Utwórz słup rurowy CTH|test1=bool(len([o for o in FreeCAD.ActiveDocument.Objects if "CTH" in o.Label]) == 1)|goal2=Dodaj do kolumny płytkę o wymiarach 20cm x 20cm|test2=bool(len([o for o in FreeCAD.ActiveDocument.Objects if "Shape" in o.PropertiesList and (abs(o.Shape.Volume - 7409000) < 10000)]) == 1)}}
{{BIMTutorialAction/pl|goal1=Utwórz słup rurowy CTH|test1=bool(len([o for o in FreeCAD.ActiveDocument.Objects if "CTH" in o.Label]) == 1)|goal2=Dodaj do kolumny płytkę o wymiarach 20cm x 20cm|test2=bool(len([o for o in FreeCAD.ActiveDocument.Objects if "Shape" in o.PropertiesList and (abs(o.Shape.Volume - 7409000) < 10000)]) == 1)}}


<span id="Add_a_door"></span>
===Dodanie drzwi===
===Dodanie drzwi===


Line 302: Line 327:
{{BIMTutorialAction/pl|goal1=Stwórz szklane drzwi|test1=bool(len([o for o in FreeCAD.ActiveDocument.Objects if "Window" in o.Name]) == 1)}}
{{BIMTutorialAction/pl|goal1=Stwórz szklane drzwi|test1=bool(len([o for o in FreeCAD.ActiveDocument.Objects if "Window" in o.Name]) == 1)}}


<span id="Organizing_our_model"></span>
===Organizacja naszego modelu===
===Organizacja naszego modelu===


Line 326: Line 352:
{{BIMTutorialAction/pl|goal1=Utwórz kondygnację|test1=bool(len([o for o in FreeCAD.ActiveDocument.Objects if "BuildingPart" in o.Name]) == 1)|goal2=Dodaj do niego cztery pozostałe obiekty główne BIM|test2=bool(len([o for o in FreeCAD.ActiveDocument.Objects if "BuildingPart" in o.Name and (len(o.Group) == 4)]) == 1)}}
{{BIMTutorialAction/pl|goal1=Utwórz kondygnację|test1=bool(len([o for o in FreeCAD.ActiveDocument.Objects if "BuildingPart" in o.Name]) == 1)|goal2=Dodaj do niego cztery pozostałe obiekty główne BIM|test2=bool(len([o for o in FreeCAD.ActiveDocument.Objects if "BuildingPart" in o.Name and (len(o.Group) == 4)]) == 1)}}


<span id="Adding_section_planes"></span>
===Dodawanie płaszczyzn przekroju===
===Dodawanie płaszczyzn przekroju===


Line 341: Line 368:
{{BIMTutorialAction/pl|goal1=Wybierz główną część Budowli|test1=bool(len([o for o in FreeCADGui.Selection.getSelection() if "BuildingPart" in o.Name]) == 1)|goal2=Utwórz płaszczyznę przekroju|test2=bool(len([o for o in FreeCAD.ActiveDocument.Objects if "Section" in o.Name and (len(o.Objects) == 1) and ("BuildingPart" in o.Objects[0].Name)]) == 1)}}
{{BIMTutorialAction/pl|goal1=Wybierz główną część Budowli|test1=bool(len([o for o in FreeCADGui.Selection.getSelection() if "BuildingPart" in o.Name]) == 1)|goal2=Utwórz płaszczyznę przekroju|test2=bool(len([o for o in FreeCAD.ActiveDocument.Objects if "Section" in o.Name and (len(o.Objects) == 1) and ("BuildingPart" in o.Objects[0].Name)]) == 1)}}


<span id="Extracting_2D_views_as_geometry"></span>
===Wyodrębnianie widoków 2D jako geometrii===
===Wyodrębnianie widoków 2D jako geometrii===


Line 359: Line 387:
{{BIMTutorialAction/pl|goal1=Wybierz płaszczyznę przekroju|test1=bool(len([o for o in FreeCADGui.Selection.getSelection() if "Section" in o.Name]) == 1)|goal2=Utwórz widok kształtu 2D|test2=bool(len([o for o in FreeCAD.ActiveDocument.Objects if "Shape2DView" in o.Name]) == 1)}}
{{BIMTutorialAction/pl|goal1=Wybierz płaszczyznę przekroju|test1=bool(len([o for o in FreeCADGui.Selection.getSelection() if "Section" in o.Name]) == 1)|goal2=Utwórz widok kształtu 2D|test2=bool(len([o for o in FreeCAD.ActiveDocument.Objects if "Shape2DView" in o.Name]) == 1)}}


<span id="Annotating_and_exporting_to_2D_CAD_formats"></span>
===Sporządzanie adnotacji i eksport do formatów CAD 2D===
===Sporządzanie adnotacji i eksport do formatów CAD 2D===


Line 385: Line 414:
[[Image:BIM Tutorial 41.jpg]]
[[Image:BIM Tutorial 41.jpg]]


# Wybierz menu '''Opisy ->'''' [[Image:Draft Text.png|24px]] [[Draft_Text/pl|Adnotacja wieloliniowa]],
# Wybierz menu '''Opisy ''' [[Image:Draft Text.png|24px]] [[Draft_Text/pl|Adnotacja wieloliniowa]],
# Kliknij na wybrane miejsce w oknie widoku 3D, aby umieścić tekst,
# Kliknij na wybrane miejsce w oknie widoku 3D, aby umieścić tekst,
# Napisz tekst, na przykład '''Pawilon''', a następnie kliknij przycisk '''Utwórz tekst''' lub naciśnij klawisz '''Enter''' dwa razy.
# Napisz tekst, na przykład '''Pawilon''', a następnie kliknij przycisk '''Utwórz tekst''' lub naciśnij klawisz '''Enter''' dwa razy.
Line 394: Line 423:
# Wybierz adnotacje, które utworzyliśmy powyżej w drzewie i przeciągnij je do grupy.
# Wybierz adnotacje, które utworzyliśmy powyżej w drzewie i przeciągnij je do grupy.


<span id="Exporting_to_DXF"></span>
==== Exporting to DXF ====
====Eksport do formatu DXF====


2D objects such as lines or circles or 2D views as we created above or annotations are very suited to export to traditional 2D CAD formats such as [[Draft_DXF|DXF or DWG]]. The DWG format requires an additional piece of software to be installed on your system, check the [[Draft_DXF|instructions]] to do that if needed.
Obiekty 2D takie jak linie lub okręgi lub widoki 2D jak te stworzone powyżej, lub adnotacje, bardzo odpowiednie do eksportu do tradycyjnych formatów 2D CAD takich jak [[Draft_DXF/pl|DXF lub DWG]]. Format DWG wymaga zainstalowania w systemie dodatkowego oprogramowania, sprawdź [[Draft_DXF/pl|instrukcje]], aby to zrobić, jeżeli zachodzi taka potrzeba.


Spróbujmy wyeksportować naszą pracę 2D do formatu DXF:
Spróbujmy wyeksportować naszą pracę 2D do formatu DXF:


# Wybierz widok 2D, wymiar i tekst
# Select the 2D view, the dimension and the text
# Select menu '''File->Export''', choose the '''Autodesk DXF'''format, a file name, and press '''Export'''
# Wybierz z menu '''Plik → Eksportuj ...''', wybierz format '''Autodesk DXF 2D''', wprowadź nazwę pliku i naciśnij '''Zachowaj'''.


If you don't use any 2D CAD program, there are several free and open-source applications that can open DXF files (apart from FreeCAD itself, of course!) such as [https://librecad.org/ LibreCAD] and [https://qcad.org/ QCAD CE].
Jeśli nie używasz żadnego programu CAD 2D, istnieje kilka darmowych i otwartych aplikacji, które mogą otwierać pliki DXF ''(oprócz oczywiście samego programu FreeCAD!)'', takich jak [https://librecad.org/ LibreCAD] i [https://qcad.org/ QCAD CE].


[[Image:BIM Tutorial 42.jpg]]
[[Image:BIM Tutorial 42.jpg]]


{{BIMTutorialAction|goal1=Create a dimension|test1=bool(len([obj for obj in FreeCAD.ActiveDocument.Objects if "Dimension" in obj.Name]))|goal2=Create a text|test2=bool(len([obj for obj in FreeCAD.ActiveDocument.Objects if "Text" in obj.Name]))}}
{{BIMTutorialAction/pl|goal1=Utwórz wymiar|test1=bool(len([obj for obj in FreeCAD.ActiveDocument.Objects if "Dimension" in obj.Name]))|goal2=Utwórz opis|test2=bool(len([obj for obj in FreeCAD.ActiveDocument.Objects if "Text" in obj.Name]))}}


<span id="Creating_2D_geometry_on_a_printable_sheet"></span>
=== Creating 2D geometry on a printable sheet ===
===Tworzenie geometrii 2D na stronie do wydruku===


Printable sheets are created and managed with the [[TechDraw_Workbench|TechDraw Workbench]]. Let's create a new sheet and place a view of our model on it:
Arkusze do druku tworzy się i zarządza nimi za pomocą środowiska pracy [[TechDraw_Workbench/pl|Rysunek Techniczny]]. Utwórzmy nowy arkusz i umieśćmy na nim widok naszego modelu:


# Przełącz się do środowiska pracy '''Rysunek Techniczny'''
# Switch to the '''TechDraw Workbench'''
# Stwórz nowy pusty arkusz używając domyślnego szablonu z menu '''Rysunek Techniczny → Wstaw nową domyślną stronę rysunku'''
# Create a new empty sheet using the default template from menu '''TechDraw -> Insert default page'''
# Wybierz płaszczyznę przekroju i utwórz widok na stronie używając '''Rysunek Techniczny → Wstaw obiekt środowiska pracy Architektura'''
# Select the section plane and create a view on the page using '''TechDraw -> Insert Arch Workbench Object'''
# Zmień właściwość '''Skala''' w widoku architektonicznym i przelicz model naciskając klawisz ''(F5)'' aby zobaczyć zmiany.
# Change the '''Scale''' property of your Arch View and recalculate the model (F5) to see your changes.


... To be continued
... Ciąg dalszy nastąpi


{{BIMTutorialAction/pl|descr=Brak działań do wykonania dla tego etapu}}
{{BIMTutorialAction/pl|descr=Brak działań do wykonania dla tego etapu}}


<span id="Exporting_an_IFC_file"></span>
===Eksport do formatu IFC===
===Eksport do formatu IFC===


The [https://en.wikipedia.org/wiki/Industry_Foundation_Classes IFC, or Industry Foundation Classes], is a protocol and file format aimed at interchanging BIM model between applications. By saving your model as an IFC file, you will be able to open it in most or all other open-source or proprietary BIM applications out there.
[https://en.wikipedia.org/wiki/Industry_Foundation_Classes IFC, czyli Industry Foundation Classes], jest protokołem i formatem plików służącym do wymiany modeli BIM pomiędzy aplikacjami. Zapisując swój model jako plik IFC, będziesz mógł go otworzyć w większości lub wszystkich innych aplikacjach BIM, zarówno open-source jak i prawnie zastrzeżonych.


IFC import/export operations in FreeCAD are performed by an external piece of software called [http://www.ifcopenshell.org/ IfcOpenShell]. Read the [[Arch_IFC|Arch IFC]] page to learn further about how to install it.
Operacje importu / eksportu IFC w FreeCAD wykonywane przez zewnętrzny program o nazwie [http://www.ifcopenshell.org/ IfcOpenShell]. Przeczytaj stronę [[Arch_IFC/pl|Architektura: IFC]] aby dowiedzieć się więcej o tym jak go zainstalować.


Po zainstalowaniu IfcOpenShell, eksportowanie modelu jako pliku IFC jest tak proste, jak wybranie obiektów, które chcemy eksportować, lub tylko górnego kontenera ''(grupy lub części budynku)'', który zawiera wszystkie inne obiekty, które chcemy eksportować, a potem należy użyć menu '''Plik->Eksportuj ...''' i wybrać format pliku IFC.
Once IfcOpenShell is installed, exporting your model as an IFC file is as simple as selecting the objects you wish to export, or just the top container (group or Building Part) that contains all other objects you wish to export, and use menu '''File->Export''' and choose the IFC file format.


Finally, once you have exported an IFC file, it is always a good idea to inspect it before sending it to other people, to make sure the model looks good and no object is missing. There are many free IFC viewer applications available on the internet for many platforms. A good, open-source viewer that works on all platforms is [http://ifcquery.com/ IFC++]. If you want to use the IFC file for further editing [https://blenderbim.org/ Blender BIM Add-on] might be useful.
Na koniec, po wyeksportowaniu pliku IFC, zawsze warto go sprawdzić przed wysłaniem do innych osób, aby upewnić się, że model wygląda dobrze i nie brakuje w nim żadnego obiektu. W Internecie dostępnych jest wiele darmowych aplikacji do przeglądania formatu IFC dla wielu platform. Dobrą przeglądarką open-source, która działa na wszystkich platformach jest [http://ifcquery.com/ IFC++]. Jeśli chcesz użyć pliku IFC do dalszej edycji może być przydatny [https://blenderbim.org/ dodatek Blender BIM].


Aby sprawdzić strukturę i poprawność modelu do eksportu IFC należy uruchomić narzędzie '''Zarządzanie → Kontrola wstępna ...'''. Zostanie to omówione w następnym rozdziale.
To test the structure and validity of your model for IFC export run the '''Manage->IFC Preflight''' tool. This will be discussed in the next section.


{{BIMTutorialAction|goal1=Open the BIM preflight tool and run all the tests|test1=True if (hasattr(FreeCADGui,"BIMPreflightDone") and (FreeCADGui.BIMPreflightDone == True)) else False}}
{{BIMTutorialAction|goal1=Otwórz narzędzie BIM Kontrola wstępna i przeprowadź wszystkie testy|test1=True if (hasattr(FreeCADGui,"BIMPreflightDone") and (FreeCADGui.BIMPreflightDone == True)) else False}}


<span id="Managing_BIM_properties"></span>
=== Managing BIM properties ===
===Zarządzanie własnościami BIM===


A huge part of what makes a good BIM model are the non-geometry properties that you can give to your objects, such as type, material, or properties specific to a certain type. For example, a wall can be marked as load-bearing or not. Or as exterior or interior. The [https://en.wikipedia.org/wiki/Industry_Foundation_Classes IFC format] is very rich in that regard. The amount of specifications and properties you want to give your objects depends mostly on your needs and how you work with others and what they expect your BIM model to contain.
Ogromną częścią tego, co czyni dobrym model BIM właściwości niegeometryczne, które możesz nadać swoim obiektom, takie jak typ, materiał lub właściwości specyficzne dla danego typu. Na przykład, ściana może być oznaczona jako nośna lub nie. Albo jako zewnętrzną lub wewnętrzną. Format [https://en.wikipedia.org/wiki/Industry_Foundation_Classes IFC] jest bardzo bogaty pod tym względem. Ilość specyfikacji i właściwości, które chcesz nadać swoim obiektom, zależy głównie od twoich potrzeb oraz od tego, jak pracujesz z innymi i czego oczekują od twojego modelu BIM.


One thing is important to keep in mind: all BIM/Arch objects in FreeCAD support the full set of IFC properties. Other FreeCAD objects, such as those modeled with other workbenches, will also be exported to IFC but you cannot change any of their IFC properties. You can however convert any FreeCAD object to a BIM object by selecting the object and using '''3D/BIM -> Create Component'''.
Należy pamiętać o jednej ważnej rzeczy: wszystkie obiekty BIM / Arch w FreeCAD obsługują pełny zestaw właściwości IFC. Inne obiekty FreeCAD, takie jak te modelowane za pomocą innych grup roboczych, również zostaną wyeksportowane do IFC, ale nie można zmienić żadnych ich właściwości IFC. Można jednak przekonwertować dowolny obiekt FreeCAD na obiekt BIM poprzez wybranie obiektu i użycie '''3D / BIM Utwórz komponent'''.


Najważniejsze dane, które możesz przekazać swoim obiektom, to:
Najważniejsze dane, które możesz przekazać swoim obiektom, to:


<span id="Name_and_description"></span>
==== Name and description ====
====Nazwa i opis====


Wydaje się to oczywiste, ale najprostszym sposobem, aby Twój model był bardziej zrozumiały dla innych, jest właściwe nazwanie każdego z obiektów i, jeśli to istotne, dodanie opisu. Można to zrobić po prostu wybierając obiekt i naciskając klawisz '''F2''' lub zmieniając jego właściwość '''Etykieta''' aby zmienić jego nazwę. Opis będzie można znaleźć wśród właściwości obiektu.
This seems obvious, but the simplest way to make your model more understandable to others is to properly name each of your objects, and, if relevant, add a description. This is done simply by selecting an object, and pressing '''F2''', or change its '''Label''' property to rename it. The Description will be found among the object properties.


<span id="The_BIM/IFC_type"></span>
==== The BIM/IFC type ====
====Typ BIM / IFC====


Jest to najbardziej podstawowa informacja. W programie FreeCAD, obiekt utworzony za pomocą narzędzia Ściana będzie miał domyślnie ustawiony typ IFC na "Ściana". Możesz to jednak zmienić w każdej chwili. Możesz więc użyć narzędzia Ściana do modelowania np. belki. Wystarczy zmienić jej typ IFC po jej utworzeniu. Aby zmienić typ IFC obiektu, wybierz go, znajdź jego '''Typ IFC''' w jego właściwościach i zmień typ na inny z rozwijanej listy.
This is the most fundamental piece of information. In FreeCAD, an object created with the wall tool will have its IFC type set to "Wall" by default. But you can change this anytime. So you can use the wall tool to model a beam for example. You only need to change its IFC type after creating it. To change the IFC type of an object, select it, find its '''IFC Type''' in its properties, and change to another type from the drop-down list.


Można również zarządzać zbiorczo nazwami, typami i materiałami kilku obiektów jednocześnie używając menadżera elementów IFC znajdującego się w menu '''Zarządzanie → Zarządzaj elementami IFC'''.
You can also bulk-manage names, types and materials of several objects at a time using the IFC elements manager found under menu '''Manage->IFC elements'''.


==== Materials ====
<span id="Materials"></span>
====Materiał====


Każdy obiekt w konstrukcji ma swój materiał. Sensowne jest więc nadanie każdemu obiektowi w Twoim modelu odpowiedniego materiału, takiego jak beton czy drewno. Aby przypisać materiał do obiektu, wybierz go i użyj [[Arch_SetMaterial/pl|menadzera materiału]] z menu '''Zarządzanie → Materiał'''.
Each object of a construction has a material. So it makes sense to give each object of your model a proper material, such as concrete or wood. To attribute a material to an object, select the object, and use the [[Arch_SetMaterial|materials manager]] from menu '''Manage->Materials'''.


<span id="Properties"></span>
====Właściwości====
====Właściwości====


Każdy obiekt BIM może również otrzymać dodatkowe właściwości, na przykład w celu wskazania, czy ściana jest nośną czy nie. IFC pozwala na dodawanie własnych właściwości do wszystkiego, ale większość typów takich jak Ściana czy Belka posiada również specjalne, predefiniowane zestawy właściwości, zwykle nazwane Pset_WallCommon lub Pset_BeamCommon. Możesz dodać te zestawy do swoich obiektów, zmodyfikować wartości właściwości zawartych w zestawie lub dodać swoje własne właściwości. Zarządzanie właściwościami IFC dla wybranego obiektu lub masowa edycja właściwości kilku obiektów na raz odbywa się za pomocą menedżera właściwości w menu '''Zarządzanie → Edytuj właściwości IFC'''.
Each BIM object can also receive additional properties, for example to indicate that a wall is load-bearing or not. IFC allows you to add custom properties to just anything, but most types such as Wall or Beam also have special, predefined sets of properties, usually named Pset_WallCommon or Pset_BeamCommon. You can choose to add these sets to your objects, modify the value of the properties contained in the set, or add your custom properties. Managing the IFC properties for a selected object or bulk edit the properties of several objects at a time is done using the properties manager under menu '''Manage->IFC properties'''.


<span id="Quantities"></span>
====Ilości====
====Ilości====


Wielkości takie jak długość, szerokość czy wysokość ściany mogą być również specjalnie zapisane w pliku IFC. Nie są one powiązane z geometrią obiektu, więc gdy spotykamy takie wielkości w pliku IFC, nie ma gwarancji, że odzwierciedlają one rzeczywistą geometrię obiektu. Jednakże wielkości te pozwalają aplikacjom, które nie są w stanie przetwarzać geometrii, takim jak arkusze kalkulacyjne, poznać główne wymiary obiektów. Można sprawdzić, które wielkości zostaną wyeksportowane do IFC za pomocą menedżera wielkości znajdującego się w menu '''Zarządzanie → Edytuj ilości IFC'''.
Quantities such as length or width or height of a wall can also be specifically written to an IFC file. They are not linked to the geometry of the object, so when meeting such quantities in an IFC file there is no guarantee that they reflect the actual object geometry. However, these quantities allow applications that are not able to process the geometry, such as spreadsheet applications, to know the principal dimensions of objects. You can check which quantities will be exported to IFC using the quantities manager found under menu '''Manage->IFC quantities'''.


Format IFC ma wiele cech szczególnych i czasami aplikacja, w której otwierasz swój plik IFC lub osoba, która otrzyma plik IFC, ma dodatkowe wymagania. Stanie się biegłym modelarzem BIM często oznacza zapoznanie się z tymi wszystkimi szczegółami i tym, co musi być dodane lub określone w modelu BIM. Narzędzie [[BIM_Preflight/pl|BIM: Kontrola wstępna]] pozwala na sprawdzenie Twojego modelu pod kątem kilku z tych szczegółów i najczęstszych wymagań, a także pomaga zdecydować, co należy uwzględnić w modelu, a czego nie.
The IFC format has many particularities and sometimes the application you will be opening your IFC file with or the person who will receive your IFC file will have further requirements. Becoming a fluent BIM modeller often means to get familiar with all these particularities and what needs to be added or specified to your BIM model. The BIM workbench of FreeCAD provides a [[BIM_Preflight|BIM Preflight]] tool that allows you to check your model for several of these particularities and most common requirements, and help you decide what to include in your model or not.


{{BIMTutorialAction/pl|descr=Brak działań do wykonania dla tego etapu}}
{{BIMTutorialAction/pl|descr=Brak działań do wykonania dla tego etapu}}


<span id="Explore_other_BIM_tools_and_other_workbenches"></span>
===Poznaj pozostałe narzędzia BIM i inne środowiska pracy===
===Poznaj pozostałe narzędzia BIM i inne środowiska pracy===


Line 476: Line 515:
FreeCAD jest wielką rodziną środowisk pracy, a narzędzia z innych środowisk pracy często się przydają. Jak widzieliśmy powyżej, prawie każdy obiekt utworzony w innych środowiskach może zostać przekształcony w poprawny obiekt BIM, wystarczy użyć narzędzia '''3D / BIM → Utwórz komponent''' i nadać mu odpowiedni typ IFC.
FreeCAD jest wielką rodziną środowisk pracy, a narzędzia z innych środowisk pracy często się przydają. Jak widzieliśmy powyżej, prawie każdy obiekt utworzony w innych środowiskach może zostać przekształcony w poprawny obiekt BIM, wystarczy użyć narzędzia '''3D / BIM → Utwórz komponent''' i nadać mu odpowiedni typ IFC.


There are more tutorials about BIM and other workbenches in the [[Tutorials|Tutorials]] section of the [https://wiki.freecadweb.org FreeCAD documentation], and a complete video series of [https://www.youtube.com/playlist?list=PLmKdGVtV5Vnt2cj4IZIv9FM39QHaE1ZaU BIM tutorials] on youtube.
Więcej samouczków na temat BIM i innych grup roboczych można znaleźć w sekcji [[Tutorials/pl|Poradniki]] w [https://wiki.freecadweb.org dokumentacji FreeCAD], a także w kompletnej serii wideo [https://www.youtube.com/playlist?list=PLmKdGVtV5Vnt2cj4IZIv9FM39QHaE1ZaU Poradniki BIM] na YouTube.


{{BIMTutorialAction/pl|descr=Brak działań do wykonania dla tego etapu}}
{{BIMTutorialAction/pl|descr=Brak działań do wykonania dla tego etapu}}




<span id="Help_FreeCAD_to_become_a_better_tool!"></span>
===Pomóż programowi FreeCAD stać się lepszym narzędziem!===
===Pomóż programowi FreeCAD stać się lepszym narzędziem!===



Latest revision as of 10:32, 18 June 2023

Ta dokumentacja nie jest ukończona. Prosimy o pomoc w tworzeniu dokumentacji.

Strona Model polecenia GUI wyjaśnia jak powinny być dokumentowane polecenia. Przejrzyj stronę Category:UnfinishedDocu, aby zobaczyć więcej niekompletnych stron, takich jak ta. Zobacz stronę Category:Command Reference aby poznać wszystkie komendy.

Zobacz stronę wytycznych Wikidla FreeCAD aby dowiedzieć się, jak edytować strony Wiki, i przejdź do strony Pomóż w rozwoju FreeCAD, aby dowiedzieć się o innych sposobach, w jakie możesz wnieść swój wkład.

Etapy poradnika

To jest samouczek dotyczący obsługi środowiska pracy BIM. Nie należy go czytać tutaj na wiki, ale należy go uruchomić z poziomu programu FreeCAD, w środowisku pracy BIM, w menu Pomoc -> samouczek BIM. Zawiera serię kroków do wykonania przez użytkownika. Każdy krok kończy się wystąpieniem szablonu {{BIMTutorialAction|descr|goal1|test1|goal2|test2}}, który informuje o warunku, który musi być spełniony. Obrazy powinny mieć szerokość 300px. Na tej stronie nie powinny być używane żadne obrazy SVG, ponieważ nie są one obsługiwane przez widżet QTextBrowser.



Witamy w środowisku pracy BIM!

Ten poradnik poprowadzi Cię przez różne funkcjonalności środowiska pracy BIM i pomoże Ci wejść na szlak, modelując bardzo prosty budynek pawilonu. Całkowite wykonanie powinno zająć od jednej do dwóch godzin, w zależności od wcześniejszych doświadczeń z aplikacjami 3D.

Można go przerwać w dowolnym momencie i wznowić później, wybierając z menu Pomoc -> Ekran powitalny, a następnie klikając ponownie pozycję Poradnik BIM.

Niektóre kroki w tym poradniku wymagają podjęcia działań. Zostaną one wskazane poniżej tego pola tekstowego, z ikoną pokazującą, czy zadanie zostało wykonane, czy nie. Ale ponieważ jesteśmy dobrymi ludźmi, we FreeCAD, nie jest obowiązkowe wykonywanie czynności, aby przejść dalej przez te strony. Możesz po prostu przeglądać samouczek i pomijać zadania w dogodnym dla siebie czasie.

Informacje o wersjach FreeCAD

Ten poradnik jest napisany dla najnowszej dostępnej wersji rozwojowej FreeCAD (obecnie 0.19). Program BIM jest jednak tak skonstruowany, aby był kompatybilny z każdą wersją programu FreeCAD. Jeśli używasz wersji FreeCAD starszej niż podana tutaj, niektóre narzędzia BIM mogą wyglądać inaczej, działać inaczej lub nawet być niedostępne. W razie wątpliwości zapoznaj się z dokumentacją, aby dowiedzieć się więcej.

Uwagi

Ten tutorial jest ciągle w trakcie opracowywania, dlatego jest niekompletny! Jeśli masz sugestie lub rzeczy, które uważasz za niejasne, dlaczego nie pomóc nam uczynić go lepszym na forum FreeCAD!

Etapy poradnika

Brak działań do wykonania dla tego etapu



Skonfiguruj FreeCAD

FreeCAD posiada rozbudowany system preferencji z wieloma opcjami do ustawienia, znajdujący się w menu Edycja → Preferencje. Każde dodatkowe środowisko pracy może dodać więcej stron preferencji, co czyni go bardzo złożonym.

BIM udostępnia ekran uproszczonej konfiguracji, który pozwala na szybkie ustawienie kilku najbardziej przydatnych preferencji pracy w środowisku BIM. Ekran preferencji BIM znajduje się w menu Zarządzanie -> Konfiguracja BIM (można również kliknąć odpowiedni przycisk na pasku narzędzi Zarządzaj):

Otwórz teraz uproszczony ekran preferencji BIM i ustaw różne opcje zgodnie z własnymi upodobaniami.

W razie potrzeby ustaw kursor myszki na dowolnej opcji lub ustawieniu, aby zobaczyć wyjaśnienie, do czego służy:

W tym poradniku będziemy pracować z zastosowaniem centymetrów. Proponujemy zatem ustawić preferowane jednostki jako centymetry, a domyślny rozmiar kwadratu siatki na 10 cm. Ustawienia te można zmienić w dowolnym momencie za pomocą przycisku płaszczyzny roboczej znajdującego się na głównym pasku narzędzi oraz wskaźnika jednostek znajdującego się na pasku stanu (na dole po prawej stronie):

Etapy poradnika

Otwórz ekran konfiguracji BIM
True if hasattr(FreeCADGui, "BIMSetupDialog") else False
Ustaw jednostki na centymetry i rozmiar siatki na 10cm
True if ((FreeCAD. ParamGet("User parameter:BaseApp/Preferences/Units").GetInt("UserSchema",0) == 4) and (FreeCAD.ParamGet("User parameter:BaseApp/Preferences/Mod/Draft").GetFloat("gridSpacing",10) == 100)) else False



Utwórz nowy dokument

Jeśli właśnie zainstalowałeś FreeCAD, prawdopodobnie właśnie patrzysz na Stronę startową FreeCAD:

Strona startowa zawiera listę ostatnich dokumentów, z którymi pracowałeś, a także, w różnych zakładkach, wyjaśnia jak uzyskać pomoc. Jednak aby rozpocząć pracę, musimy stworzyć nowy, pusty dokument. Jeśli jeszcze tego nie zrobiłeś, utwórz nowy dokument używając opcji "Utwórz nowy..." na stronie startowej, lub przechodząc do menu Plik → Nowy:

Znajdziesz się wtedy w przestrzeni 3D programu FreeCAD, gotowy do pracy:

Etapy poradnika

Utwórz nowy dokument
True if FreeCAD.ActiveDocument else False



Nawigacja w przestrzeni 3D

Istnieje kilka sposobów używania myszki w programie FreeCAD. Nazywane są one Profilami nawigacji myszką. Możesz zmienić bieżący styl nawigacji w dowolnym momencie, klikając przycisk stylu nawigacji na pasku stanu. Po umieszczeniu kursora myszki nad tym przyciskiem zobaczysz również, do czego służy każdy przycisk myszki. Kilka z nich zostało stworzonych tak, aby pasowały do innych znanych aplikacji. Wybierz taki, z którym czujesz się komfortowo.

Kontrolowanie sposobu patrzenia na model w widoku 3D może być wykonane na wiele sposobów: Za pomocą myszki (w zależności od wybranego stylu nawigacji), klawiatury (zbadaj zawartość menu Widok, aby dowiedzieć się więcej) lub Kostki nawigacyjnej (kliknij różne strzałki i ściany sześcianu, aby wyrównać widok).

Etapy poradnika

Wybierz styl nawigacji
True
Set yourself in Top view
True if FreeCADGui.ActiveDocument.ActiveView.getViewDirection().getAngle(FreeCAD.Vector(0,0,-1)) < 0.01 else False



Reorganizacja interfejsu

Wszystkie panele i paski narzędzi w programie FreeCAD można przesuwać i modyfikować. Większe panele można również łączyć, przeciągając je i upuszczając na inny. Jeśli Twój ekran jest zbyt mały, aby wyświetlić wszystkie paski narzędzi i ich zawartość (okrojone paski narzędzi będą wyświetlane ze znakiem >>), dobrym pomysłem może być przeniesienie ich w lepsze miejsce.

Paski narzędzi i panele można również włączać i wyłączać z menu Widok.

Środowisko pracy BIM posiada również przyciski przełączające na pasku statusu, które włączają i wyłączają dodatkowe panele, takie jak widok wyboru, widok raportu i konsolę Pythona. Panele te są często przydatne podczas pracy z programem FreeCAD, ale zajmują cenne miejsce na ekranie. Zazwyczaj można je wyłączyć, dopóki nie są potrzebne. Pamiętaj, że komunikaty o błędach są wyświetlane w oknie raportu, więc w razie gdyby coś poszło nie tak, zajrzyj tam.

Etapy poradnika

Brak działań do wykonania dla tego etapu



Narzędzia środowiska pracy BIM

Środowisko BIM zawiera narzędzia zapożyczone z innych środowisk pracy, takich jak Architektura, Rysunek Roboczy czy Część, jak również kilka własnych narzędzi. Są one zorganizowane w kilku kategoriach. Każda kategoria ma swoje menu i pasek narzędziowy. Poświęć chwilę na zapoznanie się z zawartością menu opisanych poniżej.

Rysunki 2D

Narzędzia te pozwalają na rysowanie płaskich obiektów, takich jak linie, polilinie, prostokąty, łuki, itd..., które staną się podstawą obiektów BIM. Na przykład, możesz użyć polilinii do zdefiniowania śladu bazowego dla ściany lub prostokąta jako profilu dla belki. Wszystkie obiekty 2D są tworzone w bieżącej płaszczyźnie robocza.

Modelowanie 3D oraz BIM

Ta kategoria zawiera narzędzia do tworzenia obiektów BIM, takich jak ściany lub okna, oraz ogólnych, nie-BIM-owych obiektów 3D, takich jak Prostopadłościan, które możesz później przekształcić w obiekty BIM. Końcowy efekt jest różny, jeśli używasz narzędzia z wybranym obiektem lub nie. Jeśli nie, zostanie wyświetlony interfejs tworzenia. Jeśli wybrałeś obiekt przed uruchomieniem narzędzia, zostanie utworzony obiekt odpowiedniego typu na podstawie wybranego obiektu jako bazy.

Typowym przykładem jest wciśnięcie przycisku ściana z wybraną linią lub polilinią. Ściana zostanie utworzona automatycznie, używając tej linii lub polilinii jako linii bazowej.

Obiekty spoza BIM, w tym obiekty wykonane w innych środowiskach pracy, można w każdej chwili zamienić w obiekty BIM, zaznaczając je i naciskając dowolny przycisk narzędzia BIM.

Adnotacje

Narzędzia te tworzą obiekty opisu, takie jak wymiary, teksty, etykiety lub siatki, które nie są używane do modelowania, ale do dodawania adnotacji do modeli i tworzenia dobrze czytelnych rysunków.

Przyciąganie

Te narzędzia włączają / wyłączają pozycje przyciągania. Podobnie jak w większości aplikacji BIM, każda dodatkowa pozycja przyciągania wydłuża czas obliczeń podczas rysowania, więc najlepiej jest mieć włączone tylko te, które są potrzebne.

Modyfikacja

Narzędzia te modyfikują istniejące obiekty. Zawierają one zwykłe narzędzia transformacji, takie jak Przesunięcie czy Obrót, a także szereg innych, które działają tylko dla określonych typów obiektów.

Zarządzanie

Kategoria ta zawiera narzędzia do ogólnego zarządzania. Większość z nich pozwala na edycję właściwości BIM dużej grupy obiektów jednocześnie, bez konieczności ich zaznaczania.

Każde narzędzie zawarte w tych menu ma swoją stronę z dokumentacją, która szczegółowo opisuje jak działa i jakie opcje są dostępne. Są one wymienione na stronie Dokumentacja BIM, która jest również dostępna z menu Pomoc, lub poprzez użycie menu Pomoc → Co to jest? i kliknięcie na dowolny przycisk paska narzędzi.

Etapy poradnika

Brak działań do wykonania dla tego etapu



Przygotowanie przestrzeni roboczej

Istnieje wiele sposobów tworzenia obiektów BIM w programie FreeCAD. Możesz użyć wbudowanych Narzędzi BIM z tego środowiska pracy, lub użyć jakiegokolwiek innego narzędzia FreeCAD z innych środowisk pracy. Zarówno narzędzia do rysowania 2D jak i narzędzia 3D BIM z tego środowiska pracy, w przeciwieństwie do innych środowisk takich jak Projekt Części, często używają płaszczyzn roboczych i przyciągania.

Płaszczyzna robocza jest miejscem, w którym będą tworzone kolejne obiekty. Możesz ją ustawić na jedną z podstawowych płaszczyzn ortogonalnych (podłoże, przód, bok), lub użyć dowolnej wybranej ściany do zdefiniowania bieżącej płaszczyzny roboczej. Możesz również użyć pośredniej płaszczyzny roboczej z menu Przybory aby zapisać konkretną pozycję płaszczyzny roboczej wewnątrz modelu. Części budowlane również zawierają domyślną pozycję płaszczyzny roboczej. Zmiana aktualnej płaszczyzny roboczej odbywa się poprzez naciśnięcie przycisku płaszczyzny roboczej na pasku narzędzi BIM. Siatka zawsze odzwierciedla miejsce, w którym znajduje się płaszczyzna robocza.

Jak już zauważyliście, kąt widzenia i płaszczyzna robocza nie są ze sobą powiązane. Możesz pracować na swojej płaszczyźnie roboczej pod dowolnym kątem widzenia.

Płaszczyznę roboczą należy teraz ustawić w trybie od góry:

Narzędzia przyciągania pozwalają na precyzyjne umieszczanie nowych obiektów i punktów zgodnie z istniejącą geometrią. Jednakże, włączenie wielu miejsc przyciągania może spowolnić operacje rysowania, więc dobrze jest włączyć tylko te narzędzia przyciągania, których zamierzasz używać. Poświęć chwilę na sprawdzenie, co każde z nich robi, aby w razie potrzeby wiedzieć, które z nich można wyłączyć.

Zwróć szczególną uwagę na ostatnie narzędzie, przyciąganie do płaszczyzny roboczej, ponieważ zmusi ono każdy przytrzaśnięty punkt do położenia na płaszczyźnie roboczej, zapobiegając w ten sposób przytrzaśnięciu powyżej lub poniżej płaszczyzny roboczej. Często trzeba będzie to włączyć lub wyłączyć, w zależności od wykonywanej operacji.

Etapy poradnika

Ustawienie płaszczyzny roboczej w trybie "od góry" (XY)
True if ((FreeCAD.DraftWorkingPlane.axis.getAngle(FreeCAD.Vector(0,0,1)) < 0.01) and (FreeCAD.DraftWorkingPlane.weak == False)) else False
Review the different snapping tools
True



Rysujemy pierwszą ścianę

Zacznijmy budować nasz pawilon od stworzenia ścian. Ściany można wykonać albo bezpośrednio za pomocą narzędzia ściana, albo najpierw rysując obiekty 2D, takie jak linia, linia łamana (polilinie) lub szkice, które zdefiniują linię bazową naszych ścian. Gdy mamy zaznaczony taki obiekt bazowy, użycie narzędzia Ściana spowoduje automatyczne przekształcenie go w ściany.

Po pierwsze, powiększ obraz do momentu, gdy widoczna będzie odpowiednia część lub całość siatki. To znacznie ułatwi nam zorientowanie się w tym, co robimy:

Następnie wciśnij przycisk Ściana z paska narzędzi (lub wybierz pozycję menu 3D/BIM → Ściana). Kliknij dwa punkty na siatce, wyrównane w pionie, oddalone od siebie o wartość 300 cm. Wciśnięcie klawisza SHIFT po kliknięciu pierwszego punktu pozwoli na utrzymanie ściany w poziomie lub pionie. Panel boczny będzie informował o długości ściany podczas rysowania.

Jeśli utworzyłeś nieprawidłową ścianę, nie martw się! Po prostu usuń ją lub cofnij (menu Edycja → Cofnij) i spróbuj ponownie.

Etapy poradnika

Utwórz ścianę
bool(len([o for o in FreeCAD.ActiveDocument.Objects if "MakeBlocks" in o.PropertiesList]) == 1)



Rysujemy drugą ścianę

Utwórz drugą, poziomą ścianę o długości 4 metrów (lub 400 centymetrów). Wybierz narzędzie Ściana, przesuń i powiększ, aż zobaczysz odpowiedni obszar siatki i wybierz dwa punkty z siatki, aby zdefiniować punkt początkowy i końcowy nowej ściany:

Po ich utworzeniu wybierz obie ściany, naciskając klawisz CTRL i klikając je w widoku 3D lub w widok drzewa, i ustaw ich właściwość wysokość na 2,5 metra, a ich szerokość na 20 centymetrów (lub jakąkolwiek inną miarę, jeśli pracujesz w innej jednostce), tak aby wyglądały jak poniżej (użyj myszki, aby obrócić widok, zgodnie z wybranym stylem nawigacji):

Zawsze można skorygować lub zmienić właściwości po utworzeniu ściany lub innego obiektu BIM. Rozwijając obiekt ściany w widoku drzewa, a następnie dwukrotnie klikając linię bazową ściany, możesz również zmodyfikować jej bazowy obiekt 2D. Większość obiektów BIM w FreeCAD jest oparta na innym obiekcie, takim jak linia bazowa lub profil.

Istotne uwagi

Zauważysz, że niektóre zmiany właściwości w FreeCAD nie są natychmiast odzwierciedlane na obiekcie w widoku 3D. Zamiast tego, obiekt jest oznaczony w drzewie niebieskim znakiem "do ponownego obliczenia":

Translations:BIM ingame tutorial/87/pl

Powodem tego jest fakt, że dokument FreeCAD może być bardzo złożonym łańcuchem współzależnych obiektów. Aktualizacja jednego z nich może wywołać aktualizację wielu innych, a przez to zająć dużo czasu. Aby tego uniknąć, niektóre operacje po prostu zaznaczają obiekt do ponownego obliczenia, a Ty sam wywołujesz ponowne obliczenie używając menu Edycja → Odśwież lub naciskając kombinacje klawiszy Ctrl + R.

Etapy poradnika

Utwórz dwa prostopadłe obiekty ścian
bool(len([o for o in FreeCAD.ActiveDocument.Objects if "MakeBlocks" in o.PropertiesList]) == 2)
Ustaw ich wysokość na wartość 2,50 metra, a szerokość na 20 centymetrów.
bool(len([o for o in FreeCAD.ActiveDocument.Objects if "MakeBlocks" in o.PropertiesList and o.Height.Value == 2500 and o.Width.Value == 200]) == 2)



Nie zapomnij o regularnym zapisywaniu pliku!

Jak każda inna aplikacja komputerowa, FreeCAD jest podatny na awarie i zawieszanie się, szczególnie gdy mamy z nim mało doświadczenia. Częste zapisywanie plików jest bardzo dobrym nawykiem w tych pierwszych chwilach. FreeCAD posiada również mechanizm automatycznego zapisywania, który można ustawić w menu Edycja → Preferencje ... → Ogólne → Dokument.

Zapisz teraz swój plik za pomocą opcji z menu Plik → Zapisz.

Etapy poradnika

Zapisz swój plik
bool(FreeCAD.ActiveDocument.FileName)



Narysuj płytę dachu

Umieścimy teraz płytę dachową na szczycie naszych ścian. Zamiast rysować płytę bezpośrednio, jak to zrobiliśmy w przypadku ścian, narysujemy najpierw prostokąt, a następnie przekształcimy go w płytę. Obydwie metody są przydatne, więc sugerujemy, abyś najpierw wypróbował jedną z nich, następnie anulował ją (lub ponownie załadował plik) i wypróbował drugą.

Metoda 1: Narysuj płytę na podłożu, a następnie przenieś ją na miejsce

Często wygodnie jest traktować górną płaszczyznę XY (płaszczyznę podłoża) jako swego rodzaju "deskę kreślarską", na której będziemy budować nasze obiekty, a następnie przesuwać je obok do ich właściwego położenia. Jest tu jeszcze jedna dodatkowa zaleta, nasza płaszczyzna robocza jest już w trybie " Góra", więc nie musimy jej zmieniać.

Ustaw się w widoku z góry, powiększ nieco widok, aż zobaczysz obie ściany, i narysuj prostokąt obejmujący je obie. Wciśnij przycisk Prostokąt' z paska narzędzi (lub wybierz z menu Kreślenie 2D → Prostokąt):

Obróć widok, aby sprawdzić wyniki. Domyślnie prostokąt jest zapełniony powierzchnią. Można to zmienić poprzez zmianę właściwości Utwórz ścianę naszego prostokąta na wartość Fałsz. Dla płyty, którą zamierzamy zbudować, nie ma to żadnego znaczenia, jednak dla innych typów obiektów, obiekt bazowy będący polilinią lub ścianą może mieć znaczenie.

Następnym krokiem jest zbudowanie płyty poprzez "wyciągnięcie" jej z naszym prostokątem jako jej bazowym profilem. W programie FreeCAD obiekty konstrukcyjne takie jak kolumny, belki czy płyty są tworzone za pomocą tego samego obiektu, zwanego Konstrukcją. Po utworzeniu obiektu konstrukcji, ustawienie właściwości Typ IFC na żądany typ (kolumna, płyta, itd...) jest wszystkim, co jest potrzebne do zmiany jego typu.

Upewnij się, że nasz prostokąt jest zaznaczony, a następnie naciśnij przycisk Płyta z paska narzędzi (lub wybierz pozycję menu 3D/BIM -> Płyta). Jak wspomniano powyżej, można to również zrobić za pomocą narzędzi Słup lub Belka, gdyż wszystkie one tworzą ten sam typ obiektu. Po utworzeniu naszego obiektu musimy dokonać następujących zmian w jego właściwościach:

  • Ustaw jego Wysokość na wartość 20 cm
  • Sprawdź, czy jego Typ IFC jest ustawiony na Płyta.

Teraz musimy przesunąć naszą nową płytę dachową do jej właściwej pozycji, czyli ponad ściany. Musimy więc przesunąć ją w górę, w kierunku Z, o odległość 250 cm, czyli wysokość naszych ścian. Możemy po prostu edytować właściwość Umiejscowienie naszej płyty, rozwinąć jej atrybut Pozycja' i ustawić wartość z na 250 cm. Nasza płyta jest teraz dobrze osadzona:

Innym sposobem na przesunięcie naszej płyty na właściwą pozycję, jest użycie narzędzia Przesunięcie z menu Modyfikacja. W tym celu musimy najpierw ustawić naszą płaszczyznę roboczą w płaszczyźnie pionowej, naciskając przycisk płaszczyzna robocza (upewnij się, że nie masz wybranej żadnej ściany), i ustawiając ją na XZ (Od przodu). Ustawiając się w widoku z przodu (wciśnij klawisz 1), możemy teraz wybrać płytę, wcisnąć przycisk Przesuń, Shift, aby ograniczyć ruch w pionie, kliknij na jeden z punktów na szczycie ścian:

Metoda 2: Narysuj płytę bezpośrednio na właściwej płaszczyźnie

Inną przydatną metodą jest bezpośrednia praca na płaszczyźnie docelowej. Możemy łatwo ustawić płaszczyznę roboczą na górną powierzchnię ścian, czyli tam, gdzie chcemy mieć naszą płytę. Zaznaczenie ściany i naciśnięcie przycisku Płaszczyzna robocza ustawia płaszczyznę roboczą tak, aby pokrywała się z wybraną powierzchnią. Wybierz górną powierzchnię ściany i ustaw ją jako bieżącą płaszczyznę roboczą. Położenie siatki przesuwa się, aby wskazać aktualną płaszczyznę roboczą.

Wszystko, co od tej pory będziemy rysować, będzie się działo w tej płaszczyźnie. Jeśli chcesz, możesz teraz ustawić się w widoku z góry, ale nie jest to konieczne. Po ustawieniu płaszczyzny roboczej i włączeniu funkcji przyciągania do płaszczyzny roboczej, można rysować bezpośrednio w dowolnym widoku 3D.

Gdy nasz prostokątny profil jest już narysowany, możemy postępować tak samo jak w metodzie pierwszej, aby stworzyć płytę (zaznaczyć ją, nacisnąć przycisk Konstrukcja, ustawić jej właściwości).

Etapy poradnika

Utwórz prostokąt
bool(len([o for o in FreeCAD.ActiveDocument.Objects if "Rectangle" in o.Name]) == 1)
Utwórz płytę o grubości 20cm
bool(len([o for o in FreeCAD.ActiveDocument.Objects if "IfcType" in o.PropertiesList and o.IfcType == "Slab" and o.Height.Value == 200]) == 1)



Tworzenie metalowej kolumny

Dodajmy metalową kolumnę, aby zapewnić lepsze podparcie dla naszej płyty. Upewnijmy się, że płaszczyzna robocza jest w trybie widoku Od góry, zacznijmy od ustawienia się w widoku z góry (naciśnij klawisz 2) i wyłączmy widoczność płyty, aby lepiej widzieć co jest pod spodem. Zaznacz płytę i wciśnij klawisz Spacja aby wyłączyć jej wyświetlanie.

W programie FreeCAD bardzo łatwo jest włączać i wyłączać obiekty lub grupy, a drzewo pokazuje wyraźnie, co jest pokazane, a co ukryte. Pamiętaj, aby często z tego korzystać!

Narzędzie Kolumna (podobnie jak narzędzie Belka) posiada kilka wbudowanych profili, z których będziemy teraz korzystać. Upewnij się, że nic nie jest wybrane, a następnie naciśnij przycisk Kolumna. W Opcjach konstrukcji wybierz CHS (dla "okrągłego przekroju drążonego"; RHS to "prostokątny przekrój drążony", HEA, HEB itp. to różne przekroje "H" itp.):

Kliknij na punkt, aby umieścić kolumnę mniej więcej w tej pozycji. Upewnij się, że nowa kolumna ma typ IFC "Kolumna" i nadaj jej wysokość 250cm, aby była tej samej wysokości co nasze ściany.

Niestety, wstępne ustawienia CHS mają tylko jedną opcję średnicy 42mm, która jest bardzo cienka, aby podeprzeć naszą betonową płytę dachową. Na szczęście, ponieważ wszystko jest parametryczne, można łatwo zmienić średnicę. Rozwiń nowy obiekt konstrukcyjny w widoku drzewa, a znajdziesz jego obiekt profilowy o nazwie CHS423. Zmień jego średnicę na 12cm, a grubość na 8mm. Teraz mamy wystarczająco mocny słup. Zauważ, że możesz określać jednostki w locie i przełączać się pomiędzy 0,8cm a 8mm bez problemu. FreeCAD zajmie się konwersją.

Dodaj płytę podporową

Potrzebujemy sposobu, aby przymocować nasz metalowy słup do betonowej płyty. Dodajmy więc do jego górnej części płytę, którą można przykręcić do betonowej płyty. Zilustruje to, w jaki sposób można łatwo modyfikować obiekty BIM i tworzyć bardzo precyzyjne obiekty, których potrzebujemy.

Zacznijmy od zmiany wysokości naszej kolumny z 250cm na 249cm, aby zapewnić miejsce na płytę o grubości 1cm. Następnie narysujmy prostokąt o wymiarach 20cm x 20cm, albo na płaszczyźnie podłoża, albo ustawiając wierzchołek kolumny jako aktualną płaszczyznę roboczą, jak nauczyliśmy się w poprzednim kroku. Użyj narzędzia Przesunięcie, z aktywnym przyciąganiem do środka i punktu środkowego, aby wyśrodkować prostokąt względem środka kolumny.

Korzystając ponownie z narzędzia Płyta, utwórz z prostokąta obiekt konstrukcyjny, nadaj mu wysokość 1 cm i przenieś na wysokość 249 cm:

Teraz dodajmy naszą płytę do kolumny. Obiekty BIM w FreeCAD posiadają dwie właściwości Dodawanie oraz Odejmowanie, które mogą przyjmować obiekty, które muszą być do nich dołączone lub od nich odjęte. Aby dodać płytę do naszego słupa, zaznaczamy płytę, następnie z wciśniętym Ctrl zaznaczamy kolumnę i używamy Dodaj z menu Modyfikacja. Nasza płyta jest teraz częścią kolumny:

Zaczynając od prostych kształtów jak profile i dodając lub odejmując obiekty, możemy szybko stworzyć bardzo złożone obiekty BIM. Należy pamiętać, że dodawanie i odejmowanie danego obiektu BIM można łatwo zmienić poprzez dwukrotne kliknięcie na nim w widoku drzewa i użycie przycisków Dodaj i Usuń. Ponadto ten sam obiekt może być użyty jako dodatek lub odjęcie do wielu innych obiektów.

Etapy poradnika

Utwórz słup rurowy CTH
bool(len([o for o in FreeCAD.ActiveDocument.Objects if "CTH" in o.Label]) == 1)
Dodaj do kolumny płytkę o wymiarach 20cm x 20cm
bool(len([o for o in FreeCAD.ActiveDocument.Objects if "Shape" in o.PropertiesList and (abs(o.Shape.Volume - 7409000) < 10000)]) == 1)



Dodanie drzwi

Podobnie jak słupy i belki, drzwi i okna są tworzone za pomocą tego samego obiektu Okno w FreeCAD. Zmienia się tylko ich typ IFC. Mogą być niezależne lub, jeśli obiekt jest wybrany podczas uruchamiania narzędzia, wstawione w inny obiekt BIM, w którym to przypadku automatycznie utworzą w nim otwór.

Wstawmy w jedną z naszych ścian szklane drzwi o wymiarach 80cm x 210cm. Zacznijmy od umieszczenia płaszczyzny roboczej na licu ściany, co ułatwi nam precyzyjne umieszczenie naszego okna:

Następnie, mając wybraną ścianę, wybierz Drzwi z menu BIM. Wybierz predefiniowane ustawienie Drzwi szklane i ustaw Szerokość na wartość 80cm oraz Wysokość na wartość 210cm. Pozostałe wartości można ustawić według własnego uznania:

Kliknij punkt na podstawie ściany, w którym chcesz umieścić okno. Może to być trudne, ponieważ linie siatki nie zawsze pokrywają się z krawędziami ściany. Naciśnij klawisz Q, gdy masz aktywne przyciąganie na przecięciu siatki, i naciśnij go ponownie z aktywnym przyciąganiem na dole ściany. FreeCAD utworzy nowy punkt przyciągania w miejscu przecięcia się ich osi poziomej / pionowej. Użyj tej opcji, aby znaleźć odpowiedni punkt:

Jeśli drzwi nie zostały umieszczone poprawnie, spróbuj użyć narzędzia Przesuń, aby przesunąć je na właściwą pozycję. W przeciwnym razie cofnij lub usuń je z drzewa modelu i spróbuj ponownie.

Kiedy wszystko jest gotowe, powinieneś otrzymać drzwi prawidłowo osadzone w ścianie:

Etapy poradnika

Stwórz szklane drzwi
bool(len([o for o in FreeCAD.ActiveDocument.Objects if "Window" in o.Name]) == 1)



Organizacja naszego modelu

Mamy teraz w naszym modelu rosnącą kolekcję obiektów BIM. Nadszedł czas, aby wszystko uporządkować. Tworzenie dobrze zorganizowanych modeli, łatwych do zrozumienia przez innych, jest bardzo ważną częścią budowania wysokiej jakości modeli BIM.

Pierwszym bardzo prostym i bardzo dobrym nawykiem jest nadawanie obiektom właściwych i znaczących nazw, abyśmy mogli je później łatwo zidentyfikować w widoku drzewa. Aby zmienić nazwę obiektu, kliknij prawym przyciskiem myszy na nim w widoku drzewa i wybierz Zmień nazwę. Model, w którym komponenty są łatwo identyfikowalne przez inne osoby jest ogromną częścią tego, co czyni model BIM dobrym.

Inną ciekawą operacją jest grupowanie. Grupy pozwalają na organizowanie obiektów w widoku drzewa, jak pliki i foldery. Obiekt może należeć tylko do jednej grupy. Grupy są tworzone poprzez kliknięcie prawym przyciskiem myszy na korzeń dokumentu lub inną grupę w widoku drzewa i wybranie opcji Utwórz grupę. Następnie można przeciągać obiekty do i z grup w widoku drzewa.

Trzecim sposobem na uporządkowanie rzeczy jest użycie warstw. Warstwy są niezależne od grup, możesz używać obu systemów jednocześnie, jeśli chcesz. Podobnie jak grupy, warstwy pozwalają na łatwe włączanie i wyłączanie serii obiektów, ale w przeciwieństwie do grup, nie można ich układać jedna na drugiej. Pozwalają one także na zmianę ustawień wizualnych, takich jak kolor i szerokość linii obiektów potomnych. Warstwy są tworzone i zarządzane za pomocą narzędzia Menedżer warstw znajdującego się w menu Zarządzanie -> Menedżer warstw. Obiekty są dodawane lub usuwane poprzez przeciąganie ich do i z warstw w widoku drzewa.

Wybór warstwy na głównym pasku narzędzi pozwala na ustawienie bieżącej warstwy. Po wykonaniu tej czynności każdy nowy obiekt 2D lub BIM zostanie automatycznie umieszczony w tej warstwie.

Wreszcie, aplikacje BIM zazwyczaj pozwalają na grupowanie obiektów w poziomy (lub kondygnacje) i budynki. FreeCAD oferuje również te narzędzia w menu Modelowanie 3D/BIM. Podobnie jak belki i słupy, poziomy i budynki używają tego samego typu obiektu o nazwie Część budowli - piętro z innym typem IFC. Działają one tak samo jak grupy, po utworzeniu możesz przeciągać i upuszczać dowolne obiekty do i z grupy. Części budynku są kompatybilne z grupami, więc możesz umieszczać grupy wewnątrz nich.

Części budowlane mają wiele innych zastosowań, zapoznaj się z ich dokumentacją aby dowiedzieć się więcej.

Utwórz teraz Część budowlaną wybierając Kondygnacja z menu modelowania 3D / BIM. Upewnij się, że typ IFC jest ustawiony na Kondygnacja budynku i przeciągnij do niego wszystkie nasze pozostałe obiekty BIM (nie trzeba tego robić z obiektami dołączonymi, takimi jak drzwi czy płyta słupa), czyli nasze dwie ściany, płytę dachową i metalowy słup.

Zauważ, że ponieważ Części budowlane są ogólnymi komponentami budynku, nie jesteś zmuszony do organizowania swojego modelu według poziomów w programie FreeCAD. Możesz wybrać inne grupowanie swoich elementów. Ale format IFC oczekuje, że rzeczy będą pogrupowane według poziomów, więc jeżeli planujesz używać tego formatu, najlepiej jest traktować Części budowlane jako poziomy.

Etapy poradnika

Utwórz kondygnację
bool(len([o for o in FreeCAD.ActiveDocument.Objects if "BuildingPart" in o.Name]) == 1)
Dodaj do niego cztery pozostałe obiekty główne BIM
bool(len([o for o in FreeCAD.ActiveDocument.Objects if "BuildingPart" in o.Name and (len(o.Group) == 4)]) == 1)



Dodawanie płaszczyzn przekroju

Jedną z najczęściej wykonywanych operacji na modelu BIM jest wyodrębnienie z niego rysunków 2D, takich jak plany czy elewacje. Istnieje kilka sposobów, aby to zrobić w programie FreeCAD, w zależności od wyniku, jaki chcesz uzyskać. Zasadniczo możesz wybrać pomiędzy produkcją rezultatu 2D wewnątrz przestrzeni 3D, co jest przydatne jeśli chcesz go tam przerobić, rozbudować lub lepiej kontrolować jak jest eksportowany do formatów takich jak DXF lub DWG, lub na arkuszu Rysunku Technicznego, który lepiej nadaje się do tworzenia widoków lub eksportu do PDF. W obu przypadkach zaczyna się to od umieszczenia płaszczyzny przekroju w modelu:

  1. Wybierz obiekt Poziom, który zawiera Twoje obiekty, stworzone w ostatnim kroku,
  2. Dodaj płaszczyznę przekroju z menu Adnotacje->Płaszczyzna przekroju.

Płaszczyzny przekroju nie przecinają całego modelu, lecz tylko obiekty znajdujące się w ich właściwości Obiekty. Można wybrać płaszczyznę przekroju, aby sprawdzić i zmienić zawartość tej właściwości w dowolnym momencie.

Domyślnie nowa płaszczyzna przekroju zostanie umieszczona w środku wybranego obiektu lub jego zawartości i będzie patrzeć w dół, tak aby utworzyć widok planu piętra. Płaszczyzna przekroju jest jednak obiektem jak każdy inny i można ją przesuwać i obracać w zależności od potrzeb. Umieść ją poziomo, aby utworzyć widok planu, pionowo wewnątrz modelu, aby utworzyć przekrój, lub na zewnątrz modelu, aby utworzyć elewację.

Etapy poradnika

Wybierz główną część Budowli
bool(len([o for o in FreeCADGui.Selection.getSelection() if "BuildingPart" in o.Name]) == 1)
Utwórz płaszczyznę przekroju
bool(len([o for o in FreeCAD.ActiveDocument.Objects if "Section" in o.Name and (len(o.Objects) == 1) and ("BuildingPart" in o.Objects[0].Name)]) == 1)



Wyodrębnianie widoków 2D jako geometrii

Gdy płaszczyzna przekroju jest już na miejscu, możemy teraz stworzyć geometrię 2D na podstawie tego, co widzi, używając narzędzia Widok 2D kształtu:

  1. Wybierz płaszczyznę przekroju.
  2. Utwórz widok kształtu 2D używając Modyfikacja → Widok kształtu 2D
  3. Nasz obiekt widoku jest ukryty pod ścianami. Wyłącz wyświetlanie poziomu i płaszczyzny przekroju wybierając te obiekty w widoku drzewa i naciskając klawisz Spacja, abyśmy mogli lepiej zobaczyć nasz rezultat.

Stworzony przez nas widok 2D jest obiektem typu wszystko w jednym i będzie znajdował się na płaszczyźnie (0,0) w modelu. Można go przemieszczać i będzie on przeliczany, gdy model ulegnie zmianie.

Aby utworzyć grubsze linie dla obszarów cięcia, możesz utworzyć kolejny widok Kształtu 2D i ustawić jego właściwość Tryb rzutowania na "Linie cięcia" lub "Powierzchnie cięcia", a jego właściwość W miejscu na "Fałsz". Będziesz miał wtedy dwa obiekty, jeden dla linii widocznych i jeden dla linii ciętych, dla których możesz nadać różne grubości linii.

Etapy poradnika

Wybierz płaszczyznę przekroju
bool(len([o for o in FreeCADGui.Selection.getSelection() if "Section" in o.Name]) == 1)
Utwórz widok kształtu 2D
bool(len([o for o in FreeCAD.ActiveDocument.Objects if "Shape2DView" in o.Name]) == 1)



Sporządzanie adnotacji i eksport do formatów CAD 2D

Możesz umieścić adnotacje wieloliniowe, etykiety (tekst z linią i strzałką), wymiary na czymkolwiek w przestrzeni modelu: Albo bezpośrednio na modelu 3D, albo też w widoku 2D, który utworzyliśmy w kroku powyżej. Wybór należy do Ciebie, w zależności od tego, co chcesz osiągnąć. Jeśli pozostawisz widok 2D dokładnie pod modelem 3D, możesz również chcieć wykonać obie czynności za jednym razem.

Adnotacje (teksty, etykiety, wymiary) zostaną umieszczone na bieżącej płaszczyźnie roboczej. Pamiętaj, aby umieścić płaszczyznę roboczą tam, gdzie chcesz umieścić adnotacje. Dzięki temu możesz umieszczać adnotacje w dowolnej płaszczyźnie przestrzeni 3D: Poziomo lub pionowo. Możesz je również przesuwać lub obracać po utworzeniu.

Umieśćmy wymiar poziomy pomiędzy krańcami naszych dwóch ścian:

  1. Ustaw płaszczyznę roboczą w pozycji góra,
  2. Skieruj swój widok tak, by móc zobaczyć podstawę obu ścian,
  3. Wybierz menu Adnotacje → Wymiarowanie,
  4. Kliknij na pierwszy punkt na krańcu lewej ściany,
  5. Naciśnij klawisz Shift aby przyciąć wymiar pionowo lub poziomo,
  6. Kliknij na drugi punkt na krańcu prawej ściany,
  7. Kliknij w trzeci punkt, aby wskazać, gdzie umieścić linię wymiarową.

Wymiar posiada wiele ustawień, aby dostosować format, rozmiar i typ tekstu oraz strzałki. Możesz ustawić swoje preferowane wartości domyślne w menu Edycja → Preferencje → Rysunek Roboczy → Teksty i wymiary.

Teraz dodajmy tekst:

  1. Wybierz menu Opisy → Adnotacja wieloliniowa,
  2. Kliknij na wybrane miejsce w oknie widoku 3D, aby umieścić tekst,
  3. Napisz tekst, na przykład Pawilon, a następnie kliknij przycisk Utwórz tekst lub naciśnij klawisz Enter dwa razy.

Dobrym pomysłem jest stworzenie Grup dla różnych zestawów adnotacji (plan, przekrój, różne skale, itd...):

  1. Utwórz grupę klikając prawym przyciskiem myszy na korzeń dokumentu i wybierz Utwórz grupę, zmień jej nazwę na "Adnotacje".
  2. Wybierz adnotacje, które utworzyliśmy powyżej w drzewie i przeciągnij je do grupy.

Eksport do formatu DXF

Obiekty 2D takie jak linie lub okręgi lub widoki 2D jak te stworzone powyżej, lub adnotacje, są bardzo odpowiednie do eksportu do tradycyjnych formatów 2D CAD takich jak DXF lub DWG. Format DWG wymaga zainstalowania w systemie dodatkowego oprogramowania, sprawdź instrukcje, aby to zrobić, jeżeli zachodzi taka potrzeba.

Spróbujmy wyeksportować naszą pracę 2D do formatu DXF:

  1. Wybierz widok 2D, wymiar i tekst
  2. Wybierz z menu Plik → Eksportuj ..., wybierz format Autodesk DXF 2D, wprowadź nazwę pliku i naciśnij Zachowaj.

Jeśli nie używasz żadnego programu CAD 2D, istnieje kilka darmowych i otwartych aplikacji, które mogą otwierać pliki DXF (oprócz oczywiście samego programu FreeCAD!), takich jak LibreCAD i QCAD CE.

Etapy poradnika

Utwórz wymiar
bool(len([obj for obj in FreeCAD.ActiveDocument.Objects if "Dimension" in obj.Name]))
Utwórz opis
bool(len([obj for obj in FreeCAD.ActiveDocument.Objects if "Text" in obj.Name]))



Tworzenie geometrii 2D na stronie do wydruku

Arkusze do druku tworzy się i zarządza nimi za pomocą środowiska pracy Rysunek Techniczny. Utwórzmy nowy arkusz i umieśćmy na nim widok naszego modelu:

  1. Przełącz się do środowiska pracy Rysunek Techniczny
  2. Stwórz nowy pusty arkusz używając domyślnego szablonu z menu Rysunek Techniczny → Wstaw nową domyślną stronę rysunku
  3. Wybierz płaszczyznę przekroju i utwórz widok na stronie używając Rysunek Techniczny → Wstaw obiekt środowiska pracy Architektura
  4. Zmień właściwość Skala w widoku architektonicznym i przelicz model naciskając klawisz (F5) aby zobaczyć zmiany.

... Ciąg dalszy nastąpi

Etapy poradnika

Brak działań do wykonania dla tego etapu



Eksport do formatu IFC

IFC, czyli Industry Foundation Classes, jest protokołem i formatem plików służącym do wymiany modeli BIM pomiędzy aplikacjami. Zapisując swój model jako plik IFC, będziesz mógł go otworzyć w większości lub wszystkich innych aplikacjach BIM, zarówno open-source jak i prawnie zastrzeżonych.

Operacje importu / eksportu IFC w FreeCAD są wykonywane przez zewnętrzny program o nazwie IfcOpenShell. Przeczytaj stronę Architektura: IFC aby dowiedzieć się więcej o tym jak go zainstalować.

Po zainstalowaniu IfcOpenShell, eksportowanie modelu jako pliku IFC jest tak proste, jak wybranie obiektów, które chcemy eksportować, lub tylko górnego kontenera (grupy lub części budynku), który zawiera wszystkie inne obiekty, które chcemy eksportować, a potem należy użyć menu Plik->Eksportuj ... i wybrać format pliku IFC.

Na koniec, po wyeksportowaniu pliku IFC, zawsze warto go sprawdzić przed wysłaniem do innych osób, aby upewnić się, że model wygląda dobrze i nie brakuje w nim żadnego obiektu. W Internecie dostępnych jest wiele darmowych aplikacji do przeglądania formatu IFC dla wielu platform. Dobrą przeglądarką open-source, która działa na wszystkich platformach jest IFC++. Jeśli chcesz użyć pliku IFC do dalszej edycji może być przydatny dodatek Blender BIM.

Aby sprawdzić strukturę i poprawność modelu do eksportu IFC należy uruchomić narzędzie Zarządzanie → Kontrola wstępna .... Zostanie to omówione w następnym rozdziale.

Tutorial steps

Otwórz narzędzie BIM Kontrola wstępna i przeprowadź wszystkie testy
True if (hasattr(FreeCADGui,"BIMPreflightDone") and (FreeCADGui.BIMPreflightDone == True)) else False



Zarządzanie własnościami BIM

Ogromną częścią tego, co czyni dobrym model BIM są właściwości niegeometryczne, które możesz nadać swoim obiektom, takie jak typ, materiał lub właściwości specyficzne dla danego typu. Na przykład, ściana może być oznaczona jako nośna lub nie. Albo jako zewnętrzną lub wewnętrzną. Format IFC jest bardzo bogaty pod tym względem. Ilość specyfikacji i właściwości, które chcesz nadać swoim obiektom, zależy głównie od twoich potrzeb oraz od tego, jak pracujesz z innymi i czego oczekują od twojego modelu BIM.

Należy pamiętać o jednej ważnej rzeczy: wszystkie obiekty BIM / Arch w FreeCAD obsługują pełny zestaw właściwości IFC. Inne obiekty FreeCAD, takie jak te modelowane za pomocą innych grup roboczych, również zostaną wyeksportowane do IFC, ale nie można zmienić żadnych ich właściwości IFC. Można jednak przekonwertować dowolny obiekt FreeCAD na obiekt BIM poprzez wybranie obiektu i użycie 3D / BIM → Utwórz komponent.

Najważniejsze dane, które możesz przekazać swoim obiektom, to:

Nazwa i opis

Wydaje się to oczywiste, ale najprostszym sposobem, aby Twój model był bardziej zrozumiały dla innych, jest właściwe nazwanie każdego z obiektów i, jeśli to istotne, dodanie opisu. Można to zrobić po prostu wybierając obiekt i naciskając klawisz F2 lub zmieniając jego właściwość Etykieta aby zmienić jego nazwę. Opis będzie można znaleźć wśród właściwości obiektu.

Typ BIM / IFC

Jest to najbardziej podstawowa informacja. W programie FreeCAD, obiekt utworzony za pomocą narzędzia Ściana będzie miał domyślnie ustawiony typ IFC na "Ściana". Możesz to jednak zmienić w każdej chwili. Możesz więc użyć narzędzia Ściana do modelowania np. belki. Wystarczy zmienić jej typ IFC po jej utworzeniu. Aby zmienić typ IFC obiektu, wybierz go, znajdź jego Typ IFC w jego właściwościach i zmień typ na inny z rozwijanej listy.

Można również zarządzać zbiorczo nazwami, typami i materiałami kilku obiektów jednocześnie używając menadżera elementów IFC znajdującego się w menu Zarządzanie → Zarządzaj elementami IFC.

Materiał

Każdy obiekt w konstrukcji ma swój materiał. Sensowne jest więc nadanie każdemu obiektowi w Twoim modelu odpowiedniego materiału, takiego jak beton czy drewno. Aby przypisać materiał do obiektu, wybierz go i użyj menadzera materiału z menu Zarządzanie → Materiał.

Właściwości

Każdy obiekt BIM może również otrzymać dodatkowe właściwości, na przykład w celu wskazania, czy ściana jest nośną czy nie. IFC pozwala na dodawanie własnych właściwości do wszystkiego, ale większość typów takich jak Ściana czy Belka posiada również specjalne, predefiniowane zestawy właściwości, zwykle nazwane Pset_WallCommon lub Pset_BeamCommon. Możesz dodać te zestawy do swoich obiektów, zmodyfikować wartości właściwości zawartych w zestawie lub dodać swoje własne właściwości. Zarządzanie właściwościami IFC dla wybranego obiektu lub masowa edycja właściwości kilku obiektów na raz odbywa się za pomocą menedżera właściwości w menu Zarządzanie → Edytuj właściwości IFC.

Ilości

Wielkości takie jak długość, szerokość czy wysokość ściany mogą być również specjalnie zapisane w pliku IFC. Nie są one powiązane z geometrią obiektu, więc gdy spotykamy takie wielkości w pliku IFC, nie ma gwarancji, że odzwierciedlają one rzeczywistą geometrię obiektu. Jednakże wielkości te pozwalają aplikacjom, które nie są w stanie przetwarzać geometrii, takim jak arkusze kalkulacyjne, poznać główne wymiary obiektów. Można sprawdzić, które wielkości zostaną wyeksportowane do IFC za pomocą menedżera wielkości znajdującego się w menu Zarządzanie → Edytuj ilości IFC.

Format IFC ma wiele cech szczególnych i czasami aplikacja, w której otwierasz swój plik IFC lub osoba, która otrzyma plik IFC, ma dodatkowe wymagania. Stanie się biegłym modelarzem BIM często oznacza zapoznanie się z tymi wszystkimi szczegółami i tym, co musi być dodane lub określone w modelu BIM. Narzędzie BIM: Kontrola wstępna pozwala na sprawdzenie Twojego modelu pod kątem kilku z tych szczegółów i najczęstszych wymagań, a także pomaga zdecydować, co należy uwzględnić w modelu, a czego nie.

Etapy poradnika

Brak działań do wykonania dla tego etapu



Poznaj pozostałe narzędzia BIM i inne środowiska pracy

Poświęć chwilę na poznanie innych dostępnych narzędzi BIM. Pamiętaj, że niektóre z nich nie są jeszcze ukończone i mogą nie robić wszystkiego, czego od nich oczekujesz. Użyj przycisku "Co to jest?" znajdującego się w menu Pomoc, aby otworzyć stronę pomocy każdego narzędzia. Forum FreeCAD jest również zawsze dobrym miejscem do szukania lub zadawania pytań, gdy napotkasz specyficzny problem, którego nie możesz rozwiązać.

FreeCAD jest wielką rodziną środowisk pracy, a narzędzia z innych środowisk pracy często się przydają. Jak widzieliśmy powyżej, prawie każdy obiekt utworzony w innych środowiskach może zostać przekształcony w poprawny obiekt BIM, wystarczy użyć narzędzia 3D / BIM → Utwórz komponent i nadać mu odpowiedni typ IFC.

Więcej samouczków na temat BIM i innych grup roboczych można znaleźć w sekcji Poradniki w dokumentacji FreeCAD, a także w kompletnej serii wideo Poradniki BIM na YouTube.

Etapy poradnika

Brak działań do wykonania dla tego etapu



Pomóż programowi FreeCAD stać się lepszym narzędziem!

FreeCAD jest wolnym oprogramowaniem, rozwijanym przez entuzjastyczną społeczność użytkowników, niektórzy z nich rozwijają kod, a wielu innych przyczynia się w takiej czy innej formie do ulepszania oprogramowania, pisząc dokumentację, znajdując i zgłaszając błędy, zgłaszając pomysły, pisząc poradniki i wiele innych rzeczy. Im więcej i bardziej jesteśmy aktywni, tym szybciej oprogramowanie będzie się dalej rozwijać. Dlaczego nie przyłączyć się do nas? Dobrym miejscem do rozpoczęcia jest dział BIM na forum FreeCAD. Do zobaczenia tam!

Etapy poradnika

Brak działań do wykonania dla tego etapu