TechDraw Geometric dimensioning and tolerancing/pl: Difference between revisions

From FreeCAD Documentation
(Created page with "Identyfikatorem tolerancji w GD&T jest ramka, zwana również "ramką kontrolną właściwości". Można ją utworzyć za pomocą funkcji Balonik środowi...")
(Created page with "Nie ma reguły, która definiuje czy lub jak wskaźnik tolerancji musi mieć linię wiodącą czy nie, więc możesz albo: * ustawić właściwość '''Widoczność linii''' n...")
Line 95: Line 95:
* Dodając znak "|" do '''Tekstu''', rozpoczynasz nowe pole wskaźnika.
* Dodając znak "|" do '''Tekstu''', rozpoczynasz nowe pole wskaźnika.


Nie ma reguły, która definiuje czy lub jak wskaźnik tolerancji musi mieć linię wiodącą czy nie, więc możesz albo:
There is no rule that defines if or how the tolerance indicator must have a leader line or not, so you can either:
* set the property '''Line Visible''' to '''False''' in the balloon dialog.
* ustawić właściwość '''Widoczność linii''' na wartość [[False]] w oknie dialogowym balonika,
* set '''End Symbol''' to '''Filled Arrow''' or '''Dot'''.
* ustawić właściwość '''Symbol końca''' na wartość '''Strzałka wypełniona''' lub '''Kropka'''.


The example at the right side shows the two possible tolerance indicator layouts.
The example at the right side shows the two possible tolerance indicator layouts.

Revision as of 12:19, 27 March 2021

Idea

Głównym celem rysunku technicznego jest to, aby inni zrozumieli, co projektant stworzył z jakimi tolerancjami ORAZ jak wyprodukować konstrukcję. Ponieważ większość części musi pasować do zespołów, również geometryczne relacje z innymi częściami są ważne. Aby to osiągnąć, opracowano system wymiarowania geometrycznego i tolerancji (GD&T).

Weźmy na przykład tę część:

W projekcie oś ma być umieszczona wewnątrz 2 otworów w części. Oznacza to, że musimy określić następujące rzeczy

  • Średnicę otworów i ich położenie.
  • Określenie, że otwory są wzdłuż pewnej osi, która nie jest prostopadła do płaszczyzny bazowej XZ.
  • Część osiowa musi mieć określoną prostoliniowość.

Prostoliniowość jest ważna, ponieważ zagięta oś nie będzie pasowała do otworów. Wyrównanie otworów jest ważne, ponieważ samo wywiercenie każdego otworu w danej pozycji, bez zwracania uwagi na oś, doprowadziłoby do powstania otworów, do których oś nie pasowałaby. Tak więc samo określenie wymiaru i położenia otworu nie jest wystarczające. Pierwszy punkt to "klasyczne" wymiarowanie, podczas gdy dwa pozostałe to informacje geometryczne, dlatego GD&T wchodzi w grę. Przykład ten pokazuje również, że GD&T jest niezbędne, aby zapewnić, że części są dobrze dopasowane do zespołów.

Jeśli nie jesteś zaznajomiony z koncepcją GD&T, gorąco polecamy zapoznanie się z nią już teraz. Na przykład, szybkie wprowadzenie znajduje się w tym filmie. Aby dowiedzieć się więcej o koncepcji "maksymalnych warunków materiałowych", spójrz na ten film. Aby uzyskać szczegółowe informacje na temat wszelkiego rodzaju cech GD&T, należy rozejrzeć się w Internecie. Na przykład ten kanał YouTube zawiera kilka dobrych wyjaśnień.

GD&T zostało uregulowane w normach ISO 1101 oraz ASME Y14.5.

Możliwości środowisk parcy Rysunek Techniczny w zakresie spełniania wspólnych standardów GD&T są obecnie niewielkie (od wersji FreeCAD 0.19), ale można już osiągnąć wiele rzeczy. Ta strona Wiki wyjaśnia co jest zaimplementowane i jakie sztuczki mogą być użyte dla niezaimplementowanych funkcji.
Uwaga: ta strona Wiki nie ma na celu nauczenia GD&T!

Wymiarowanie

Środowisko Rysunek Techniczny oferuje kilka narzędzi do tworzenia różnych typów wymiarów. Proszę spojrzeć na różne wymiary, jak je tworzyć i modyfikować.

Formatowanie

Domyślna czcionka dla nowego wymiaru jest określana przez ustawienie w preferencjach parametru Czcionka etykiety. Domyślny rozmiar czcionki jest określony przez ustawienie w preferencjach parametru Rozmiar czcionki.
Uwaga: Zalecane jest używanie czcionki, w której znak minus ma taką samą szerokość jak znak plus, ponieważ zapewnia to, że tolerancje będą sformatowane zgodnie z normami GD&T. Taką czcionką jest np. osifont, który jest częścią wszystkich instalacji programu FreeCAD.

Domyślny format dla nowych wymiarów zależy od opcji w preferencjach Zastosuj wartości globalne dla liczby miejsc dziesiętnych i Alternatywne miejsca dziesiętne. Określają one liczbę miejsc po przecinku, ale w każdym przypadku wymiar jest liczbą zmiennoprzecinkową. Na przykład, jeśli ustawione są 2 miejsca po przecinku, używany jest format %.2f (liczba zmiennoprzecinkowa z 2 miejscami po przecinku).

Format liczb można zmienić:

  1. Kliknij dwukrotnie na wymiar na rysunku lub na obiekt wymiaru w drzewie modelu,
  2. W pojawiającym się oknie dialogowym wymiarowania w polu Wyznacznik formatu znajduje się definicja formatu, więc zmień ją na taką, jaka jest potrzebna.

Składnia wyznacznika formatu jest wyjaśniona tutaj. Możesz również użyć to narzędzie online, aby zobaczyć, jaki wyznacznik formatowania będzie wyświetlał liczby.

Przykłady:

  • Używasz dwóch miejsc po przecinku, ale dla kąta chcesz mieć tylko jedno miejsce po przecinku, użyj formatu %.1f,
  • Używasz dwóch miejsc po przecinku, ale nie podoba Ci się, że wyświetlane są zera na końcu (wolisz 4 zamiast 4.00). Wtedy użyj tego wyznacznika formatu: %g. Paramert g użyje jak najkrótszego ciągu znaków, a więc pominie zera po przecinku. Ponadto w razie potrzeby automatycznie przełączy się na notację naukową.

Za pomocą właściwości DANEOdwrotny można nadać wymiarom długości wartości ujemne i przerzucić kąty z zakresu 0 - 180° do zakresu odbicia 180° - 360°.

Ustawienie opcji Teoretycznie dokładny w oknie dialogowym wymiarowania spowoduje oznaczenie wymiaru jako dokładnego teoretycznie poprzez dodanie wokół niego ramki.

Zamiast sformatowanej liczby można użyć własnego tekstu, ustawiając opcję Tekst dowolny w oknie dialogowym wymiarowania. Wówczas zawartość pola Wyznacznik formatu zostanie wyświetlona jako wymiar.

Za pomocą właściwości DANEX i DANEY można zmienić poziome i pionowe położenie tekstu wymiaru względem widoku. Alternatywnie można zmienić położenie, przeciągając wartość liczbową lub tekst.

Tolerancja

Tworzenie

  1. Utwórz wymiar w swoim rysunku,
  2. Kliknij dwukrotnie na wymiar na rysunku lub na wymiarowanym obiekt w drzewie modelu.
  3. W pojawiającym się oknie dialogowym wymiaru podaj jako wartość powyżej wymiaru, wartość o którą wymiar może zostać przekroczony.
    Spowoduje to tolerancję równomierną, jak ta:
  4. Jeśli masz nierówne tolerancje, podaj jako wartośćponiżej wymiaru, wielkość, o którą wymiar może być mniejszy i odznacz opcję Równa tolerancja
    Spowoduje to nierówną tolerancję, taką jak ta:

Usuwanie

Aby pozbyć się tolerancji, zmień wartości powyżej wymiaru i poniżej wymiaru, każdą na zero.

Formatowanie

Domyślne kroje czcionek dla nowych tolerancji są takie same jak dla wymiarów. Domyślny rozmiar czcionki jest określony przez ustawienie w preferencjach opcji Skala tekstu tolerancji. Skala ta jest współczynnikiem rozmiaru czcionki użytej dla wymiaru.

Domyślny format wyświetlania liczb dla nowych tolerancji jest standardowo taki sam jak dla wymiaru. Można go zmienić w oknie dialogowym wymiaru.

Można również użyć dowolnego tekstu zamiast określenia formatu liczbowego, zaznaczając opcję Tekst dowolny tolerancji w oknie dialogowym wymiarowania. Wtedy zawartość pola Wyznacznik formatu tolerancji zostanie wyświetlona jako tekst tolerancji.

Tolerancja geometrii

Tolerancje są tworzone poprzez użycie funkcji środowiska pracy Rysunek techniczny Balonik. Ponieważ dla większości obiektów wymagana jest ramka, pomocna jest zmiana opcji Kształt dymka na Prostokąt w preferencjach środowiska Rysunek Techniczny.

Wskaźnik tolerancji

Przykład pręta objętego tolerancją. ( Wartość bicia definiuje już prostoliniowość, podano ją tylko dla przykładu).

Identyfikatorem tolerancji w GD&T jest ramka, zwana również "ramką kontrolną właściwości". Można ją utworzyć za pomocą funkcji Balonik środowiska pracy Rysunek techniczny:

  • po dodaniu balonika, jeśli jego kształt nie jest jeszcze ramką, kliknij na nim dwukrotnie w drzewie modelu kolejnie w wyświetlonym okienku dialogowym ustaw parametr Kształt na wartość Prostokąt,
  • dodaj odpowiedni znak Unicode dla właściwości, której potrzebujesz do dymku Tekst (możesz skopiować je z tabel referencyjnych poniżej).
  • Dodając znak "|" do Tekstu, rozpoczynasz nowe pole wskaźnika.

Nie ma reguły, która definiuje czy lub jak wskaźnik tolerancji musi mieć linię wiodącą czy nie, więc możesz albo:

  • ustawić właściwość Widoczność linii na wartość False w oknie dialogowym balonika,
  • ustawić właściwość Symbol końca na wartość Strzałka wypełniona lub Kropka.

The example at the right side shows the two possible tolerance indicator layouts.

Datums

Datums in the GD&T sense of the meaning are surfaces your tolerance is relative to. They are created as Balloon:

  • after adding a Balloon, set End Symbol to Filled Triangle in the balloon dialog.
  • if the bubble shape is not already a frame, set Bubble Shape to Rectangle.
  • drag the bubble with the mouse so that the triangle points away from the datum surface.
  • since it is common to have a straight line for datums unless the datum surface is not perpendicular to X or Y, assure that either the properties DANEX and DANEOrigin X or DANEY and DANEOrigin Y are equal to get a straight Balloon line.
Example of a datum in a drawing

Znaki specjalne

As reference, here are lists of characters to be used for geometric tolerancing:

Geometric tolerancing reference chart (according to table 2 in ISO 1101-2017)
Type of control Geometric characteristics Symbol Unicode character Datum necessary Notes
Form Straightness
U+23E4
no
Form Flatness
U+23E5
no
Form Roundness
U+25CB
no
In older norms also called circularity.
Form Cylindricity
U+232D
no
Form / Orientation / Location Line profile
U+2312
yes
No datum necessary when used for form purpose
Form / Orientation / Location Surface profile
U+2313
yes
No datum necessary when used for form purpose
Orientation Parallelism
U+2225
yes
Orientation Perpendicularity
U+27C2
yes
Orientation Angularity
U+2220
yes
Location Position
U+2316
yes
No datum necessary when working with norm ISO 5458.
Location Concentricity / Coaxiality
U+25CE
yes
Named concentricity when used for center points and coaxiality when used for median lines. In the norm ASME Y14.5 it was eliminated since the version from 2018.
Location Symmetry
U+232F
yes
In the norm ASME Y14.5 from 2018, the symmetry was eliminated.
Run-out Circular run-out
U+2197
yes
Run-out Total run-out
U+2330
yes
Symbols used in the feature control frame to specify a feature's description, tolerance, modifier and datum references
Symbol Unicode character Modifier Notes
U+24BB
Free state Applies only when part is otherwise restrained
U+24C1
Least material condition (LMC) Useful to maintain minimum wall thickness
U+24C2
Maximum material condition (MMC) Provides bonus tolerance only for a feature of size
U+24C5
Projected tolerance zone Useful on threaded holes for long studs
U+24C8
Regardless of feature size (RFS) Not part of the 1994 version. See para. A5, bullet 3. Also para. D3. Also, Figure 3-8.
U+24C9
Tangent plane Useful for interfaces where form is not required
Continuous feature Identifies a group of features that should be treated geometrically as a single feature
Statistical tolerance Appears in the 1994 version of the standard, assumes appropriate statistical process control.
U+24CA
Unequal bilateral Added in the 2009 version of the standard, and refers to unequal profile distribution. Number after this symbol indicates tolerance in the "plus material" direction.